Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III AUa 819/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Lublinie z 2024-05-22

Sygn. akt III AUa 819/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia (del.) Iwona Jawor-Piszcz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Urszula Goluch-Nikanowicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2024 r. w L.

sprawy J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddziałowi w W.

o prawo do dodatku pielęgnacyjnego i świadczenia uzupełniającego

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 18 września 2023 r. sygn. akt IV U 60/23

oddala apelację.

Iwona Jawor-Piszcz

Sygn. akt III AUa 819/23

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 18 września 2023 roku zmienił dwie decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddziału w W. z dnia 27 grudnia 2022 roku, w ten sposób, że przyznał J. B. prawo do dodatku pielęgnacyjnego i świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji od (...) do(...).

Podstawą zaskarżonego orzeczenia stały się następujące ustalenia faktycznych i ocena prawna.

J. B. urodziła się (...), posiada polskie obywatelstwo i mieszka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Od 1 lipca 2014 roku nabyła uprawnienie do emerytury. Ubezpieczona była uprawniona do pobierania dodatku pielęgnacyjnego od 1 maja 2019 roku do 30 września 2022 roku, zaś świadczenia uzupełniającego od 1 marca 2020 roku do 30 września 2022 roku. W dniu 31 sierpnia 2022 roku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. wpłynęły wnioski wnioskodawczyni o przyznanie prawa do świadczenia uzupełniającego i dodatku pielęgnacyjnego na dalszy okres. Rozpoznając powyższe wnioski organ rentowy skierował ubezpieczoną na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 7 października 2022 roku nie stwierdził u niej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Na skutek sprzeciwu ubezpieczonej od powyższego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS ubezpieczona skierowana została na badanie przez komisję lekarską ZUS, która w orzeczeniu z 21 listopada 2022 roku potwierdziła, że nie jest ona niezdolna do samodzielnej egzystencji. Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżonymi decyzjami wydanymi w dniu 27 grudnia 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ubezpieczonej prawa do świadczenia uzupełniającego i dodatku pielęgnacyjnego.

Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczona cierpi na nadciśnienie tętnicze, kardiomiopatię po chemioterapii, cukrzycę leczoną insuliną i lekami doustnymi, a nadto upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, zaburzenia nerwicowe w wywiadzie, zaburzenia depresyjne nawracające, zespół paranoidalny w wywiadzie, organiczne zaburzenia procesów poznawczych. W przeszłości pracowała jako pracownik fizyczny. W dniu 5 października 2018 roku przebyła leczenie operacyjne w postaci operacji oszczędzającej prawą pierś (...) wraz z pobraniem węzłów wartowniczych prawej pachy z powodu raka inwazyjnego (...) prawej piersi. Węzły chłonne nie były zajęte procesem nowotworowym. Rak miał cechy hormonododatnie oraz (...) potrójnie dodatnie. Po leczeniu operacyjnym zastosowano leczenie uzupełniające w postaci długotrwałej chemioterapii, w tym leczenie H.. Leczenie kontynuowano do końca września 2019 roku Następnie włączono leczenie T. doustnie, które potrwa około 5 lat, czyli do końca 2024 roku w zależności od sytuacji klinicznej. Ubezpieczona pozostaje pod kontrolą onkologiczną. Po leczeniu operacyjnym prawa pierś i pacha nie wykazuje cech patologicznych. Aktualnie nie stwierdza się u ubezpieczonej czynnej choroby nowotworowej, cech wznowy lub progresji raka piersi. Obecnie poza hormonoterapią doustną nie wymaga innego leczenia onkologicznego. Ubezpieczona posiada znaczny stopień upośledzenia ogólnej sprawności. Porusza się z wielkim trudem, chodzenie powoduje duszność i skrajne zmęczenie. Nie jest w stanie wejść po schodach samodzielnie. Potrzebuje pomocy osoby drugiej w utrzymaniu higieny, myciu się, kąpieli w wannie. Z przyczyn onkologicznych jest niezdolna do samodzielnej egzystencji nieprzerwanie od 1 marca 2020 roku do (...).

Sąd pierwszej instancji wskazał, iż wskutek długotrwałej chemioterapii u ubezpieczonej doszło do powstania kardiomiopatii upośledzającej układ krążenia. W trakcie badania kardiologicznego przeprowadzonego w dniu 13 marca 2023 roku nie zaobserwowano jawnych objawów niewydolności serca w postaci zastoju nad płucami, czy obrzęków, zaś ciśnienie tętnicze wskazywało prawidłowe pomiary. U wnioskodawczyni stwierdzono z powodu leczenia chemioterapią objawy kardiomiopatii polekowej z uszkodzeniem kurczliwości lewej komory udokumentowane w badaniach ECHO-kardiograficznych. W ECHO-kardiografii po chemioterapii frakcja wyrzutowa lewej komory zmniejszyła się do 45%, w kolejnych badaniach ECHO-kardiograficznych nastąpiła poprawa kurczliwości lewej komory. Dodatkowo ubezpieczona jest obciążona cukrzycą wymagająca insulinoterapii. Schorzenia kardiologiczne w połączeniu z pozostałymi schorzeniami występującymi u ubezpieczonej powodują, że jest niezdolna do samodzielnej egzystencji z ogólnego stanu zdrowia, zaś dominująca jest choroba nowotworowa wraz z powikłaniami. Za datę powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji Sąd pierwszej instancji wskazał, iż należy przyjąć 7 września 2020 roku, gdy w skali B. uzyskała 75 pkt, a w czasie badania kardiologicznego przeprowadzonego w dniu 13 marca 2023 roku uzyskała 60 pkt.

Ponadto jak ustalił Sąd Okręgowy J. B. jest upośledzona umysłowo w stopniu lekkim. Od 26 stycznia 1999 roku leczy się psychiatrycznie. U wnioskodawczyni występują organiczne dysfunkcje centralnego układu nerwowego o charakterze poznawczym, zaburzenia pamięci, koncentracji uwagi oraz zaburzenia emocjonalne. Nie mają one jednak istotnego wpływu na globalne funkcjonowanie psycho-społeczne ubezpieczonej. W przeszłości rozpoznano u ubezpieczonej zespół paranoidalny jednak diagnoza ta nie została zweryfikowana hospitalizacją psychiatryczną, a w aktualnym badaniu ubezpieczona negowała objawy psychotyczne wytwórcze i nie ujawniała ich. Ostatecznie rozpoznano u ubezpieczonej zaburzenia depresyjne nawracające. Stwierdzone w badaniu psychiatrycznym zaburzenia nastroju mają charakter psychozy afektywnej jednobiegunowej przebiegającej z okresami naprzemiennych remisji i zaostrzeń, przewlekłej oraz rokującej niepomyślnie. Zaburzają one funkcjonowanie ubezpieczonej w każdej dziedzinie życia, ale nie degradują całościowo jej funkcji psychicznych i nie sprowadzają niezdolności do samodzielnej egzystencji z przyczyn psychiatrycznych.

Przedstawiony powyżej stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wskazanych dowodów z dokumentów, a także opinii biegłych sądowych z zakresu onkologii M. S., psychiatrii B. S. oraz kardiologii i chorób wewnętrznych J. M., oraz opinii uzupełniającej. Opinie biegłych sądowych Sąd pierwszej instancji ocenił jako sporządzone w sposób rzetelny. Jak podkreślił biegli wydali opinie w oparciu o dołączoną do akt emerytalnych i sądowych dokumentację medyczną ubezpieczonej, a także po przeprowadzeniu wywiadu oraz badania przedmiotowego. Sąd ten podzielił wnioski dotyczące niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonej sformułowane przez biegłych sądowych z zakresu onkologii oraz kardiologii i chorób wewnętrznych. Sąd Okręgowy ocenił wskazane opinie biegłych z zakresu onkologii oraz kardiologii i chorób wewnętrznych, w tym opinię uzupełniającą kardiologa jako rzetelne i szczegółowo umotywowane, choć nie kwestionował wniosków wynikających z opinii, którą wydał biegły sądowy z zakresu psychiatrii B. S.. Wymieniony specjalista ocenił stan zdrowia ubezpieczonej uwzględniając wyłącznie te schorzenia, które znajdują się w obrębie jego specjalności. W związku z powyższym opinii biegłego psychiatry Sąd Okręgowy nie negował, oceniając ją jako rzetelną i wiarygodną, aczkolwiek nie mającą wpływu na rozstrzygnięcie merytoryczne sprawy. Dowody z dokumentów Sąd Okręgowy zaliczył w poczet wiarygodnego materiału dowodowego. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości oraz zawartych w nich informacjach.

Dokonując oceny prawnej Sąd pierwszej instancji zważył, iż przesłanką obu dochodzonych w rozstrzyganej sprawie świadczeń, tj. świadczenia uzupełniającego oraz dodatku pielęgnacyjnego jest niezdolność ubezpieczonej do samodzielnej egzystencji. W zakresie prawa do świadczenia uzupełniającego wynika to z treści art. 2 ust. 1 ustawy z 31 lipca 2019 roku o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji ( Dz.U. 2023 poz.535 tekst jednolity ze zm.), zaś w zakresie prawa do dodatku pielęgnacyjnego z art. 75 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. 2023 poz. 1251 tekst jednolity ze zm. dalej zwaną ustawą emerytalną). W celu ustalenia, czy ubezpieczona jest nadal niezdolna do samodzielnej egzystencji Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłych z wskazanych wyżej. W złożonych opiniach biegli rozpoznali u ubezpieczonej omówione w ustaleniach faktycznych schorzenia natury kardiologicznej, onkologicznej i psychiatrycznej. Biegła z zakresu psychiatrii wskazała, że stan zaawansowania schorzeń z zakresu jej specjalności samodzielnie nie narusza sprawności organizmu ubezpieczonej w stopniu powodującym uznanie niezdolności do samodzielnej egzystencji. Odmienne stanowisko wynikało z opinii sporządzonej przez biegłych z zakresu onkologii M. S. oraz kardiologii i chorób wewnętrznych J. M., którzy stwierdzili u ubezpieczonej niezdolność do samodzielnej egzystencji istniejącą na skutek schorzeń onkologicznych i kardiologicznych. Wskazane opinie biegłych onkologa oraz kardiologa i chorób wewnętrznych dały podstawę do ustalenia, że po 30 września 2022 roku ubezpieczona jest nadal niezdolna do samodzielnej egzystencji do (...). Sąd Okręgowy wskazał, iż zdaniem biegłych w ocenie stanu zdrowia ubezpieczonej można zaobserwować ewidentną progresję upośledzenia sprawności na przestrzeni lat, gdyż ubezpieczona porusza się z wielkim trudem, chodzenie powoduje duszność i skrajne zmęczenie. Nie jest w stanie wejść po schodach samodzielnie. Potrzebuje pomocy osoby drugiej w utrzymaniu higieny, myciu się, kąpieli w wannie. Tym samym nie jest również zdolna do załatwienia wszelkich spraw urzędowych. Sąd pierwszej instancji podzielił wnioski wypływające z opinii biegłych z zakresu onkologii oraz kardiologii i chorób wewnętrznych, w tym opinii uzupełniającej kardiologa, co zostało już wyżej wyjaśnione i stwierdził, że ubezpieczona pozostaje nadal niezdolna do samodzielnej egzystencji od (...) do (...).

Sąd pierwszej instancji podniósł, iż opinie biegłych z zakresu onkologii M. S. oraz kardiologii i chorób wewnętrznych J. M., w tym jej opinia uzupełniająca pozwoliły na ustalenie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, wobec czego pominął dowód z opinii innego biegłego z zakresu chirurgii ogólnej i onkologicznej zgłoszony przez pełnomocnika organu rentowego w piśmie procesowym z 7 kwietnia 2023 roku oraz pominął dowód z opinii innego biegłego z zakresu kardiologii zgłoszony przez pełnomocnika organu rentowego w piśmie procesowym z 13 czerwca 2023 roku. Organ rentowy podniósł, że ustalenia sformułowane w opinii przez biegłego z zakresu onkologii są wzajemnie sprzeczne, gdyż z jednej strony biegły wskazał, iż w marcu 2020 roku ubezpieczona została oceniona na 90 punktów w skali B., a z drugiej strony ustalił u niej niezdolność do samodzielnej egzystencji od marca 2020 roku. Natomiast w piśmie procesowym z 13 czerwca 2023 roku organ rentowy podniósł, że w opinii uzupełniającej biegła z zakresu kardiologii i chorób wewnętrznych wskazała jako datę powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji dzień 7 września 2020 roku, jednocześnie wskazując, że w tym dniu ubezpieczona uzyskała 75 punktów w skali B., czyli wynik, który nie świadczy o istnieniu niezdolności do samodzielnej egzystencji. Następnie biegła ta wskazała, że w dniu 13 marca 2023 roku ubezpieczona uzyskała 60 punktów, czyli wynik wskazujący na niezdolność do samodzielnej egzystencji. Zdaniem Sądu pierwszej instancji zastrzeżenia organu rentowego zgłoszone we wskazanych pismach procesowych opierały się głównie na polemice z ustaleniami biegłych sądowych i odwoływały się do odmiennej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej. Organ rentowy wybiórczo skoncentrował swoją uwagę na skali B., która w ocenie Sądu nie stanowi podstawy do wszechstronnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej. Należy wskazać, że skala B. nie określa zdolności osoby do samodzielnego funkcjonowania, ponieważ koncentruje się wyłącznie na czynnościach samoobsługowych. W związku z tym uznając, że biegli sądowi z zakresu onkologii M. S. oraz kardiologii i chorób wewnętrznych J. M. w sposób wszechstronny opierając się na posiadanej specjalistycznej wiedzy medycznej dokonali obiektywnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej, Sąd Okręgowy pominął dowód z opinii innego biegłego z zakresu chirurgii ogólnej i onkologicznej zgłoszony przez pełnomocnika organu rentowego w piśmie procesowym z 7 kwietnia 2023 roku oraz pominął dowód z opinii innego biegłego z zakresu kardiologii zgłoszony przez pełnomocnika organu rentowego w piśmie procesowym z 13 czerwca 2023 roku.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd pierwszej instancji na podstawie art. 477 ( 14 )§ 2 k.p.c. zmienił obie zaskarżone decyzje i ustalił ubezpieczonej J. B. prawo do dodatku pielęgnacyjnego i prawo do świadczenia uzupełniającego od(...) do (...).

Z wyrokiem nie zgodził się pozwany organ rentowy. Zaskarżył wyrok w całości, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 235 2 § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. w związku z art. 278 k.p.c. w związku z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez bezpodstawne pominięcie wniosków organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu chirurgii i onkologii oraz wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu kardiologii, w sytuacji gdy wnioski zostały złożone w terminie i ze względu na wewnętrzne sprzeczności tych opinii, nie zmierzały jedynie do przedłużenia postępowania w sprawie, lecz miały na celu wyjaśnienie istniejących, istotnych wątpliwości. Nieuwzględnienie wniosków organu rentowego doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy. Wyżej wymienione uchybienia doprowadziły do nieprawidłowego ustalenia, iż odwołująca jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, co w konsekwencji skutkowało przyznaniem mu prawa do dodatku pielęgnacyjnego i prawa do świadczenia uzupełniającego.

Wobec powyższego, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. w związku z art. 386 § 1 k.p.c. wniósł o zmianę orzeczenia Sądu pierwszej instancji poprzez oddalenie odwołania.

Z ostrożności procesowej, w przypadku zaistnienia przesłanki z art. 386 § 4 k.p.c. wniósł o uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Ponadto organ rentowy wniósł także o uchylenie postanowienia Sądu pierwszej instancji o pominięciu wniosku organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego i dopuszczenie tego dowodu w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji.

Sąd Apelacyjny w Lublinie zważył, co następuje.

Apelacja okazała się nieuzasadniona. Analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego i zarzutów apelacyjnych, doprowadziła Sąd Apelacyjny do wniosku, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy. Sąd Apelacyjny w całości podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy i przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a także poczynione przez ten Sąd rozważania prawne. Nie zachodzi zatem potrzeba ich ponownego przytaczania w tej części uzasadnienia (art. 387 § 2 1 pkt 1 i 2 k.p.c.).

Przed przystąpieniem do merytorycznej oceny zarzutów zwrócić należy uwagę, że apelujący formułując alternatywny wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji nie wskazał żadnych przesłanek, które można analizować w kontekście art. 386 § 4 k.p.c. Jest to konieczne nawet wtedy, gdy wniosek ma charakter alternatywny, chyba że profesjonalny autor apelacji nie dostrzega przesłanek do uchylenia wyroku i jedynie w wyniku źle rozumianej ostrożności procesowej podnosi z góry bezzasadne żądanie. Zgodnie ze wskazanym przepisem sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. W judykaturze wskazuje się, że o nierozpoznaniu istoty sprawy można mówić, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy; gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów pozwanego; ewentualnie gdy uzasadnienie sądu ma tego rodzaju braki, że nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu, gdy braki uzasadnienia w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych, oceny dowodów i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 7 lipca 2020 r., I ACa 366/19 LEX nr 3044488, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2012 r. IV CZ 156/12 LEX nr 1231340). Nie ulega wątpliwości, że w sprawie takich uchybień nie ma.

Na etapie postępowania apelacyjnego nadal kwestią sporną było ustalenie, czy J. B. jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji i czy w związku z tym spełniła przesłanki do przyznania świadczenia uzupełniającego, na podstawie art. 2 ustawy o świadczeniu uzupełniającym oraz art. 75 ust. 1 ustawy emerytalnej . O niezdolności do pracy niezdolności do samodzielnej egzystencji orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych (art. 13 ust. 5 ustawy emerytalnej). Pojęcie "niezdolność do samodzielnej egzystencji" ma szeroki zakres przedmiotowy. W ramach zakresu pojęcia "niezdolności do samodzielnej egzystencji" należy odróżnić opiekę oznaczającą pielęgnację (czyli zapewnienie ubezpieczonej możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp.) od pomocy w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza; wszystkie powyższe czynniki łącznie wyczerpują treść terminu "niezdolność do samodzielnej egzystencji" (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 lutego 2002 r., sygn. Akt III AUa 1333/01, OSA rok 2003, z. 7, poz. 28; z dnia 6 marca 2003 roku, III AUa 651/02, PP rok 2004, nr 7-8 wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 6 marca 2013 r. III AUa 1235/12, LEX nr 1292818). Przesłankami do uznania osoby za niezdolną do samodzielnej egzystencji są zatem konieczność zapewnienia opieki i pomocy - obie przesłanki muszą wystąpić łącznie. Sąd pierwszej instancji badając przesłankę istnienia zdolności do samodzielnej egzystencji odwołującej, właściwie zgromadził i ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i na jego podstawie dokonał trafnych ustaleń faktycznych. Ocena dowodów dokonana przez Sąd Okręgowy odpowiada zasadom doświadczenia życiowego i regułom logicznego rozumowania. Sąd ten rozważył całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym w szczególności prawidłowo ocenił dowody z opinii biegłych sądowych, (podstawowych i uzupełniającej), którzy przy wydawaniu opinii zapoznali się z aktami sprawy i uwzględnili dokumentację medyczną dokonali, badania wnioskodawczyni i odebrali wywiad kliniczny. Wybór biegłych specjalistów dopuszczonych do sporządzenia opinii przez Sąd Okręgowy nie nasuwa zastrzeżeń, bowiem odpowiada schorzeniom, na które leczy się ubezpieczona. Apelujący organ rentowy w zarzutach podniesionych w apelacji wskazywał, iż przedmiotowe opinie biegłych są wewnętrznie sprzeczne z wnioskiem końcowym. Organ rentowy nie przedstawił żadnych argumentów, które w sposób wiarygodny podważałyby zasadność wniosków zawartych w opinii biegłych sądowych kardiologa, onkologa sporządzonych przed Sądem pierwszej instancji. Oceniając zarzuty podniesione przez pozwanego, w tym w pismach procesowych składanych w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, należy podnieść, iż całkowicie niezrozumiały jest zarzut wewnętrznej sprzeczności opinii biegłych sądowych z zakresu kardiologii, onkologii oparty na analizie ilości punktów w skali B.. Skala B. jest międzynarodowym narzędziem oceniającym samodzielność ruchową chorego, i jest ważnym narzędziem dla oceny tej zdolności. Na skalę B. składa się dziesięć czynności dnia codziennego, pozwalając określić, które z nich i w jakim stopniu chory może wykonać samodzielnie, z czyjąś pomocą lub w ogóle. Jednakże mając w polu widzenia przedstawiony wyżej zakres pojęciowy w tej mierze nie może by to jedyne narzędzie, o czym świadczy analiza dowodów zgromadzonych w toku postepowania przed ZUS poczynając od 2019 roku, kiedy to po raz pierwszy ustalone zostały ubezpieczonej sporne świadczenia. Apelant stracił z pola widzenia, że biegli sądowi w opiniach swych przytoczyli wynik w skali B., który został ustalony przez lekarzy orzeczników ZUS, kiedy w okresie uprzednim ustalali wymienionej dodatek pielęgnacyjny oraz świadczenie uzupełniające (orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 7 września 2020 roku k. 79 akt ZUS, 6 czerwca 2019 roku k.43 akt ZUS ). I to lekarze orzecznicy ZUS wydali, także w oparciu o ten wynik, orzeczenia stwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji wnioskodawczyni, oceniając wówczas, iż wynik w skali B. jest nieadekwatny. Data wskazana przez biegłych sądowych sądowych jako data postania niezdolności do samodzielnej marzec 2020 roku i 7 września 2020 roku jest datą, w której to pozwany ZUS ustalił istnienie u wnioskodawczyni niezdolność do samodzielnej egzystencji. Ubezpieczona była uprawniona do pobierania dodatku pielęgnacyjnego od 1 maja 2019 roku do 30 września 2022 roku, zaś świadczenia uzupełniającego od 1 marca 2020 roku do 30 września 2022 roku, a przyczyną tego stanu rzeczy były konsekwencje intensywnego i długotrwałego leczenia chemioterapią (w tym podawania H.), powstania ciężkiego schorzenia kardiologicznego (kardiomiopatii polekowej z uszkodzeniem kurczliwości lewej komory). Biegli sądowi jednoznacznie w opiniach wskazali, iż brak jest podstaw do stwierdzenia poprawy stanu zdrowia ubezpieczonej w okresie relewantnym dla rozstrzygnięcia tj. od (...), bowiem z tą datą ustało prawo do w/wymienionych świadczeń. Trafnie zatem Sąd Okręgowy ocenił, iż opinie spełniają wymogi art. 285 § 1 k.p.c. Wynika to z faktu, iż przedmiotowe opinie są rzeczowe i spójne i zawierają merytoryczne, przekonujące argumenty. Z treści opinii wynika, z jakimi dolegliwościami boryka się odwołująca i jaki wpływ jej dolegliwości mają na jej zdolność do samodzielnej egzystencji. Tym samym, Sąd Apelacyjny ocenia, że w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, iż kwestionowane opinie biegłych (opinie główne i uzupełniająca) są niepełne, wewnętrznie sprzeczne. Wbrew zarzutom zawartym w apelacji, możliwa była ocena przedmiotowych opinii przez pryzmat art. 233 § 1 k.p.c. jako miarodajnych dla rozstrzygnięcia sprawy i zasadne było pominięcie wniosków dowodowych o wywołanie kolejnych opinii. Należy mieć na uwadze, iż opinie biegłych podlegają ocenie na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonej w niej wniosków (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 roku, I CKN 1170/98 OSNC 2001/4/64; z dnia 17 października 2023 roku, II USK 411/22, LEX nr 3615719). Jednocześnie nie można zapomnieć, że z reguły Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, co do stanu zdrowia wnioskodawcy, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, niż wyrażone w opiniach biegłych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, PiZS 1988/7/62). Tym samym mając powyższe na uwadze, wobec jednoznaczności wniosków zawartych w opinii biegłych sądowych z zakresu kardiologii, onkologii stwierdzić należy, że przedmiotowe opinie sporządzone na etapie postępowania prowadzonego przed Sądem pierwszej instancji, dają kompleksowy obraz stanu zdrowia odwołującej a jednoznaczne wnioski tych opinii, wskazują, iż odwołująca jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, jej stan zdrowia w stosunku do okresu uprzedniego, w którym ubezpieczona była uprawniona do w/wymienionych świadczeń nie uległ zmianie. Zarzuty apelacji sprowadzały się jedynie do negowania ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego opartych na wiedzy biegłych sądowych. Apelujący organ rentowy nie wskazał na żadne okoliczności, które mogłyby prowadzić do podważenia rzetelności sporządzonych opinii, a co za tym idzie prawidłowości poczynionych na ich podstawie ustaleń faktycznych, ocenę prawną i wywołać potrzebę uzupełnienia materiału dowodowego w toku postępowania przed Sądem Apelacyjnym. Tym samy wobec uznania, że zarzuty apelacyjne były bezzasadne.

Wobec powyższego, apelacja organu rentowego nie mogła zostać uwzględniona.

Mając na uwadze powyższe i na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

Iwona Jawor-Piszcz

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Sidor
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Lublinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia (del.) Iwona Jawor-Piszcz
Data wytworzenia informacji: