Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	sędzia (del.) Iwona Jawor-Piszcz
Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Malena

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2024 r. w Lublinie

sprawy M. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o rekompensatę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 11 lipca 2023 r. sygn. akt VIII U 678/23

I.  zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie;

II.  zasądza od M. J. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia o kosztach postępowania do dnia zapłaty.

Iwona Jawor-Piszcz

Sygn. akt III AUa 746/23

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 11 lipca 2023 roku, po rozpoznaniu odwołania M. J. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. z dnia 2 lutego 2023 roku zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wnioskodawcy rekompensatę z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji były następujące ustalenia faktyczne i ocena prawna.

M. J. urodził się w dniu (...). Na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się okresem składkowym w wymiarze 21 lat 10 miesięcy i 17 dni oraz okresem nieskładkowym w wymiarze 7 dni. Decyzją z dnia 5 sierpnia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. ustalił ubezpieczonemu emeryturę od dnia 1 lipca 2021 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek w kwocie 5 368,22 zł brutto. Dnia 29 grudnia 2022 roku M. J. złożył wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno rentowego z uwzględnieniem okresu pracy w szczególnych warunkach. ZUS ustalił, iż wnioskodawca legitymuje się stażem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat, 11 miesięcy i 11 dni. Organ rentowy do okresów składkowych uwzględnił okresy pracy wnioskodawcy:

- od dnia 2 grudnia 1976 roku do dnia 24 kwietnia 1997 roku;

- od dnia 25 kwietnia 1977 roku do dnia 9 kwietnia 1979 roku (służba wojskowa);

- od dnia 8 maja 1979 roku do dnia 4 listopada 1987 roku;

- od dnia 14 listopada 1987 roku do dnia 24 listopada 1988 roku;

- od dnia 24 grudnia 1988 roku do dnia 1 lutego 1992 roku

a także okresy nieskładkowe:

- od dnia 15 listopada 1991 roku do dnia 30 listopada 1991 roku.

Sąd Okręgowy wskazał, iż wnioskodawca okresie od dnia 2 grudnia 1976 roku do dnia 1 lutego 1992 roku był zatrudniony w (...) Oddziale (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku:

- stażysty w okresie od dnia 2 grudnia 1976 roku do dnia 7 maja 1979 roku;

- starszego toromistrza w okresie od dnia 8 maja 1989 roku do dnia 29 lutego 1980 roku;

- majstra w okresie od dnia 1 marca 1980 roku do dnia 31 marca 1983 roku;

- kierownika grupy robót w okresie od dnia 1 kwietnia 1983 roku do dnia 31 sierpnia 1987 roku;

- mistrza w okresie od dnia 1 września 1987 roku do dnia 28 lutego 1990 roku;

- starszego toromistrza w okresie od dnia 1 marca 1990 roku do dnia 1 lutego 1992 roku.

Dnia (...) ubezpieczony rozpoczął odbywanie służby wojskowej, zaś z dniem (...) został przeniesiony do rezerwy. Wnioskodawca służbę wojskową pełnił w N. nad K.. Podróż powrotna zajęła mu dwa dni, bowiem początkowo odbył ją autobusem do W., następnie zaś z W. do T. koleją. Po powrocie stawił się w zakładzie pracy, znajdującym się w M. wyrażając gotowość do jej podjęcia. Wówczas w rozmowie z zawiadowcą M. J. uzyskał informację, że przed podjęciem pracy konieczne będzie uzyskanie z działu kadr skierowania na szereg badań lekarskich wykonywanych w placówkach wskazanych przez pracodawcę. Dnia 28 kwietnia 1979 roku wnioskodawca odbył wizytę u laryngologa, zaś dnia 4 maja 1979 roku wizytę dentystyczną. Oprócz powyższego wnioskodawca konsultowany był okulistycznie, neurologicznie i pulmonologicznie. Badania te wykonywał zarówno w B. jak i w Przychodni (...) w W., a po ich wykonaniu oczekiwał na wyniki. Dnia 7 maja 1979 roku orzeczono, iż wnioskodawca jest zdolny do pracy w związku z czym dnia 8 maja 1979 roku rozpoczął świadczenie pracy jako tormistrz.

Stan faktyczny w sprawie Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z zeznań wnioskodawcy, a także w oparciu o dokumenty, uznając je w całości za wiarygodne.

Dokonując oceny prawnej Sąd Okręgowy przywołał regulację zawartą w art. 2 pkt 5, art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. 2023 poz. 164 tekst jednolity ze zm.) stanowiącą przesłanki rekompensaty w tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Za sporną przesłankę uznał okres 15-lat pracy w szczególnych warunkach. W tej mierze jako decydujące przepisy Sąd Okręgowy wskazał art. 32 ust. 2, 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023 poz. 1251 tekst jednolity ze zm., dalej zwana ustawą emerytalną), § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 Nr 8, poz. 43 ze zm.). Analiza powyższych przepisów doprowadziła Sąd pierwszej instancji do wniosku, iż okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Kolejno Sąd ten przytoczył regulację zawartą w § 3 powołanego rozporządzenia, stanowiącą, iż okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Jednocześnie wskazał, że vprzepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Przechodząc do oceny prawnej spornego zagadnienia Sąd pierwszej instancji przypomniał, że M. J. odbył zasadniczą służbę wojskową w okresie od dnia (...) do dnia(...), zaś pracę u dotychczasowego pracodawcy podjął z dniem 8 maja 1979 roku. Wnioskodawca legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach, uznanym przez ZUS w wymiarze 14 lat, 11 miesięcy i 11 dni. Kolejno Sąd Okręgowy przedstawił analizę zagadnienia zaliczenia okresu zasadniczej służby wojskowej jako okresu pracy w szczególnych warunkach. W tym zakresie powołał się na uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2013 roku, (II UZP 6/13, LEX nr 1385939), przyjmującą, iż czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 roku zalicza się – na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym. Jeśli zatem zostały spełnione przez pracownika wskazane wyżej warunki powrotu do poprzedniego zatrudnienia zostaje zachowana tzw. ciągłość pracy, to czas pełnienia zasadniczej służby wojskowej jest traktowany jako okres zatrudnienia na takich samych warunkach, jak przed powołaniem do tej służby.

Sąd pierwszej instancji przedstawił następnie zamiany w ustawie z dnia 21 listopada 1967 roku, wskazując iż z dniem 1 stycznia 1975 roku (data wejścia w życie Kodeksu pracy) nastąpiła zmiana regulacji nie wprowadzając radykalnie nowej treści, która uzasadniałaby stwierdzenie, że zasadnicza służba wojskowa nie podlega już zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach. Przepis art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dalej stanowił, że: „czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby”. Kolejna zmiana w ustawie z dnia 21 listopada 1967 roku nastąpiła dopiero na podstawie ustawy z dnia 28 czerwca 1979 roku o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. 1979 Nr 15 poz. 97). Przepisy art. 106-108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku otrzymały wówczas nowe brzmienie. W art. 107 ust. 1 stwierdzono, że: „Pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od zwolnienia z zasadniczej lub okresowej służby wojskowej podjął pracę, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął pracę, w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych”. W tekście jednolitym ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku (Dz.U.1979 Nr 18 poz. 111) regulację tę ujęto w art. 120. Zgodnie z art. 120 ust. 1 ustawy, pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od zwolnienia z zasadniczej lub okresowej służby wojskowej podjął pracę, czas odbywania służby wojskowej wliczał się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął pracę, w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych. Jednocześnie pracownikowi, który podjął pracę lub złożył wniosek o skierowanie do pracy po upływie trzydziestu dni od zwolnienia ze służby wojskowej, czas odbywania służby wliczał się do okresu zatrudnienia tylko w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego i wysokości odprawy pośmiertnej oraz uprawnień emerytalno-rentowych (art. 120 ust. 3). Zawarte w art. 120 ust. 1 i 3 ustawy „wliczanie” okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień emerytalno-rentowych zostało usunięte dopiero z dniem 21 października 2005 roku. Jednocześnie Sąd Najwyższy zauważył, iż zgłoszenie przez wnioskodawcę gotowości do pracy i oczekiwanie jedynie na przeprowadzenie i wynik badań lekarskich należy uznać za podjęcie pracy w rozumieniu art. 120 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2022 r., II USKP 91/21, LEX nr 3432966).

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd Okręgowy wyprowadził wniosek, iż wnioskodawca zgłosił się do pracodawcy w celu podjęcia pracy przed upływem, wyrażonego w art. 120 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, 30-dniowego terminu od zwolnienia od służby wojskowej. Zwolnienie ze służby nastąpiło bowiem w dniu(...), zaś pracę wnioskodawca podjął ostatecznie dnia 8 maja 1979 roku. Jednocześnie zaznaczył, że nie ulega wątpliwości, iż M. J. gotowość do pracy zgłosił już wcześniej, oczekując w pierwszej kolejności na skierowanie na badania, celem uzyskania orzeczenia o braku przeciwskazań do podjęcia pracy na danym stanowisku, następnie odbył wizyty u szeregu specjalistów i oczekiwał na wyniki badań. Dopiero po uzyskaniu orzeczenia mógł zostać dopuszczony przez pracodawcę do świadczenia pracy. W konsekwencji powyższego Sąd Okręgowy uznał, że okres pomiędzy ukończeniem służby wojskowej, a dalszym podjęciem zatrudnienia nie przerwał ciągłości jego zatrudnienia w (...) Oddziale (...), a tym samym okres ten winien być zaliczony do stażu pracy w warunkach szczególnych. Zatem przesłanka posiadania wymaganego 15 letniego okresu zatrudnienia została przez wnioskodawcę wypełniona.

Sąd Okręgowy poddał także analizie negatywną przesłankę rekompensaty, uznając, że ubezpieczony nie był uprawniony do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, ponieważ na dzień 1 stycznia 1999 roku nie legitymował się minimum 25-letnim stażem. W związku ocenił że zaskarżoną decyzję należało zmienić i ustalił M. J. rekompensatę z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od wyroku wywiódł pozwany organ rentowy. Zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegającej na zupełnym pominięciu dla oceny nabycia prawa do rekompensaty faktu, że wnioskodawca w spornym okresie od dnia10 kwietnia 1979 roku do dnia 7 maja 1979 roku po zwolnieniu ze służby wojskowej nie świadczył pracy (nie wykonywał żadnych czynności zatem nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach;

2.  naruszenie prawa materialnego tj. naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 184 § 1 pkt 1 i art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej oraz § 2 ust. 1 i § 4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 Nr 8, poz. 43 ze zm.) w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, poprzez ustalenie prawa do emerytury z rekompensatą osobie nie spełniającej przesłanki 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Podnosząc powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania w całości i zasadzenie na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik pozwanego ograniczył zarzut obrazy prawa materialnego poprzez wyeliminowanie zarzutu naruszenia art. 184 § 1 pkt 1 ustawy emerytalnej.

Wnioskodawca wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja o ile domaga się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia odwołania wnioskodawcy jest w pełni zasadna bowiem za trafny należy uznać podniesiony zarzut obrazy prawa materialnego.

Apelant podniósł także zarzut naruszenia prawa procesowego, mający wpływ na rozstrzygnięcie art. 233 § 1 k.p.c. Zważyć należy, iż zarzut ten w istocie swej podważa trafność oceny prawnej Sądu Okręgowego okresu od dnia 10 kwietnia 1979 roku do dnia 7 maja 1979 roku jako okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, iż Sąd pierwszej instancji nie przyjął, iż ubezpieczony świadczył w spornym okresie pracę, w szczególności spełniającą kryteria art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 Nr 8, poz. 43 ze zm.) w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych. Sąd pierwszej instancji ustalił jedynie, iż po zakończeniu służby wojskowej w terminie 7 dni od dnia zwolnienia z wojska ubezpieczony zgłosił swą gotowość do świadczenia pracy u dotychczasowego pracodawcy i w dniach: 28 kwietnia 1979 roku, 4 maja 1979 roku przeszedł badania lekarskie, a następnie dnia 7 maja 1979 roku otrzymał orzeczenie lekarskie i dnia 8 maja 1979 roku podjął zatrudnienie na warunkach pracy jak przed okresem odbywania zasadniczej służby wojskowej. Te ustalenia nie są kwestionowane. Natomiast ocena prawna tego okresu, uznanego przez Sąd pierwszej instancji jako okresu gotowości do świadczenia pracy jako pracy w szczególnych warunkach nie może być zaakceptowana bowiem narusza dyspozycje art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 Nr 8, poz. 43 ze zm.) w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych. Należy podnieść, iż zbędne było powoływanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przesłanek wieku emerytalnego, czy stażu ogólnego dla nabycia emerytury w obniżonym wieku emerytalnym bo tego nie dotyczy istota sprawy. Nie było też w żadnej mierze kwestionowane, iż okres zasadniczej służby wojskowej odbywanej przez ubezpieczonego od dnia (...) do dnia (...), na mocy szczególnej regulacji prawnej zawartej w art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej (stan prawny relewantny dla sprawy), traktowany jest jako okres pracy w szczególnych warunkach, przy spełnieniu przesłanki podjęcia pracy na tych samych warunkach co przed rozpoczęciem zasadniczej służby wojskowej w terminie do 30 dni od dnia zwolnienia ze służby lub zgłoszenia w tym czasie gotowości do świadczenia pracy. Jednakże pamiętać trzeba, iż powołany przepis statuuje fikcję prawną, odnoszącą się do okresu zasadniczej służby wojskowej, pozwalając na zaliczenie okresu zasadniczej służby wojskowej do okresu pracy w szczególnych warunkach. Ta szczególna regulacja prawna odnosi się tylko do okresu zasadniczej służby wojskowej (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 5 sierpnia 2014 r., I UK 442/13 LEX nr 1491097; z dnia 3 sierpnia 2016 r. I UK 283/15, LEX nr 2148646; postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 29 maja 2019 r., II UK 188/18, LEX nr 2690869; z dnia 5 listopada 2020 r., II UK 407/19, LEX nr 3075150).

Natomiast przedmiot sporu ogniskuje wobec odmiennego zagadnienia i sprowadza się do pytania czy okres gotowości do świadczenia pracy, w tym odbycia przez trzy dni badań lekarskich dopuszczających do pracy wykonywania pracy w szczególnych warunkach może być także traktowany jako praca w szczególnych warunkach. Dla oceny prawnej tak zarysowanego problemu konieczne jest przypomnienie, iż zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresami pracy uzasadniającymi ustalenie świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, ze względu na charakter omawianego świadczenia, przepisy rozporządzenia należy wykładać ściśle (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2005 r., II UZP 10/05, OSNP 2006 nr 1-2, poz. 21, postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 24 września 2019 r. I UK 313/18 LEX nr 3551987, z dnia 19 marca 2019 r. III UK 202/18 LEX nr 2640718; wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 11 kwietnia 2019 r. LEX nr 2645170; z dnia 15 lutego 2018 r., I UK 544/16, LEX nr 2459725). Świadczenia dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stanowią konsekwencję szybszej utraty zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy i są szczególnym przywilejem w powszechnym systemie zabezpieczenia społecznego (uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 stycznia 2000 r., K 18/99, OTK 2000 Nr 1, poz. 1). Wymóg okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinien odnosić się do okresu faktycznego wykonywania takiej pracy, z pominięciem okresów wyłącznie formalnego pozostawania w zatrudnieniu, w których pracownik - zgodnie z treścią łączącego go z pracodawcą stosunku pracy - zajmuje stanowisko, z którym łączy się wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, lecz w rzeczywistości pracy tej nie wykonuje, a tym samym nie jest narażony na uciążliwość związaną z warunkami lub charakterem pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2019 r., I UK 34/18, LEX nr 2645170). Podnieść także należy, iż okres tego faktycznego wykonywania pracy musi cechować się stałością, a praca musi być świadczona w pełnym wymiarze czasu pracy.

Mając na uwadze powyższe podnieść także trzeba, iż brak jest przepisu prawa pozwalającego na uznanie, że przedstawiona wyżej wykładnia może dotyczyć także okresu przypadający pomiędzy zakończeniem służby wojskowej, a ponownym faktycznym podjęciem zatrudnienia, nawet poprzedzonym zgłoszeniem gotowości do pracy i wykonaniem w czasie trzech dni badań dopuszczających do pracy. Okres ten nie może być traktowany jako praca w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywana stale w warunkach narażenia pracownika na uciążliwość związaną z warunkami lub charakterem pracy, pozwalając na zaliczenie tego okresu do pracy w warunkach szczególnych. Założeniem przepisów stanowiących podstawę przysługiwania świadczeń w związku ze świadczeniem pracy w warunkach szczególnych, jest zaliczanie do okresów tej pracy tylko czasu faktycznego wykonywania pracy w narażeniu na oddziaływanie warunków uznanych przez ustawodawcę za szczególnie uciążliwe dla zdrowia. W sytuacji, w której pracownik nie wykonuje takiej pracy, możliwość zaliczenia takich okresów wynikać musi z wyraźnego nakazu ustawodawcy, a takiego w przypadku jedynie gotowości do świadczenia pracy brak. Natomiast nawet uwzględnienie okresu wykonywania badań lekarskich dopuszczających do pracy ubezpieczonego jako pracy w szczególnych warunkach, to okres ten z uwagi na czas trwania, nie czyniłby zasadnym uwzględnienie żądania wnioskodawcy.

Zauważyć należy, iż okres zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Oddział (...) (...) jest jedynym mogącym podlegać ocenie wnioskodawcy jako praca w szczególnych warunkach. W pozostałym okresach wnioskodawca był bowiem pracownikiem umysłowym, co niesporne nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej w zw. z§ 2 ust. 1 i § 4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 Nr 8, poz. 43 ze zm.) w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych.

Sumą przedstawionych rozważań jest konkluzja o braku zasadności odwołania wnioskodawcy, co skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie a art. 386 § 1 k.p.c. i oddaleniem odwołania (pkt I).

Natomiast zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, która została określona w art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W niniejszej sprawie stroną przegrywającą jest wnioskodawca. Zatem zobowiązany jest do zwrotu kosztów procesu, których wysokość ustalona została w oparciu o § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023 poz. 1935 tekst jednolity ze zm.). Z tych względów Sąd Apelacyjny na mocy art. 98 § 1 i § 1 ¹ k.p.c , art. 99 k.p.c. zw. z art. 108 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt II wyroku.

Iwona Jawor-Piszcz