Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2025 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	Sędzia del. Iwona Jawor-Piszcz
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Krzysztof Wiater

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2025 r. w L.

sprawy M. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek apelacji M. C.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 19 września 2024 r. sygn. akt VIII U 602/24

I.  zmienia częściowo zaskarżony wyroku w punkcie II i obniża zasądzoną kwotę zwrotu kosztów procesu do wysokości 180
(sto osiemdziesiąt) złotych;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od M. C. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L., tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia o kosztach postępowania do dnia zapłaty.

Iwona Jawor-Piszcz

Sygn. akt III U AUa 554/24

U Z A S A D N I E N I E Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 19 września 2024 roku, po rozpoznaniu odwołania M. C. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. z dnia 28 lutego 2024 roku znak (...) o wysokość podstawy wymiaru składek w pkt I oddalił odwołanie, w pkt II zasądził od M. C. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. kwotę 900 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd pierwszej instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

M. C. od dnia 1 września 2011 roku jest zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z kodem tytułu ubezpieczeń (...), tj. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana podstawa nie niższa niż 60% przeciętnego wynagrodzenia. W miesięcznych raportach rozliczeniowych ZUS (...) za 2022 r. i 2023 r. (tj. do 9.2023 r.) Wnioskodawca wykazał formę opodatkowania przychodów zasady ogólne - podatek liniowy, wykazane zostały również kwoty dochodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który dokonywane było rozliczenie. W dokumentach rozliczeniowych ZUS (...) za październik, listopad i grudzień 2023 roku M. C. wykazał jedynie podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 5 224,46 złotych, co stanowiło 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia oraz kwotę składki zdrowotnej w wysokości 470,20 złotych, co stanowiło 9% od kwoty 5224,46 złotych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję z dnia 28 lutego 2024 roku, na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 81 ust. 2c i 2d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. stwierdził, że M. C. od dnia 1 października 2023 roku, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą ma obowiązek opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku miesięcznej podstawy wymiaru składki od dochodu z działalności gospodarczej uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka, ustalonego zgodnie z art. 81 ust. 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o zgromadzone dokumenty oraz dane znajdujące się na koncie płatnika składek M. C. prowadzonym w formie elektronicznej, które zostały przytoczone w uzasadnieniu decyzji oraz w odpowiedzi na odwołanie. Nie były one kwestionowane przez wnioskodawcę.

Dokonując oceny prawnej Sąd pierwszej instancji wskazał, że stan faktyczny nie był sporny między stronami. Istotą sporu była możliwość zastosowania wobec płatnika, pełniącego służbę jako komornik sądowy, przy ustalaniu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne ma zastosowanie dyspozycja art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2024 poz. 146 tekst jednolity, zwanej dalej ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej). Zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki, z zastrzeżeniem art. 79a, art. 80, art. 82 i art. 242.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2024, poz. 497, tekst jednolity zwanej dalej ustawa systemową) oraz w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku - Prawo przedsiębiorców ( Dz.U. 2024, poz. 236 tekst jednolity), opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2024, poz. 226 tekst jednolity). wynosi 4,9% podstawy wymiaru składki, jednak nie mniej niż kwota odpowiadająca 9% (art. 79a ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej).

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy systemowej oraz w art. 18 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszony o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Podstawa wymiaru składki w nowej wysokości obowiązuje od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego, zwanego dalej „rokiem składkowym" (art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej).

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy systemowej oraz w art. 18 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, które stosują opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U 2024, poz. 776 tekst jednolity) stanowi kwota wyliczona w sposób wskazany w ustawie w zależności od wysokości uzyskanych przychodów (art. 81 ust. 2e ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej).

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 i 3 systemowej oraz w art. 18 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, które stosują opodatkowanie w formie karty podatkowej zgodnie z przepisami ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku (art. 81 ust. 2z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej).

Za podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pozostałych osób prowadzących działalność pozarolniczą wymienionych w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej, innych niż wskazane w ust. 2, 2e, 2z i 2zaa, stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego (art. 81 ust. 2za ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej).

Natomiast do osób prowadzących działalność pozarolniczą wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 2 ustawy systemowej, które jednocześnie prowadzą inną działalność pozarolniczą wymienioną w art. 8 ust. 6 tej ustawy, z której opłacają podatek dochodowy z działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, stosuje się przepisy ust. 2 lub 2e oraz odpowiednio przepisy art. 82 ust. 2a lub 2b. (art. 81 ust. 2zaa ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej).

Punktem wyjścia dla Sądu pierwszej instancji stała się właściwa wykładnia przepisów ustawy z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych (Dz.U. 2024 poz. 1458 tekst jednolitych). Jak wiadomo wnioskodawca pełni służbę jako komornik sądowy. Zgodnie zaś z art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych do komornika stosuje się przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy systemowej oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej - dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Sąd Okręgowy wskazał, iż w pełni akceptuje wykładnię art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych zaprezentowaną w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15 maja 2024 roku III AUa 17/24 (LEX nr 3737842). Sąd ten wskazał, że stosując ten przepis należy, po prostu, w odpowiednich ustawach odnaleźć przepisy dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą i zastosować je do komorników, chyba, że jakiś szczególny przepis (inny niż art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych) wyłączałby zastosowanie do komorników regulacji odnoszącej się do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku podkreślił spójność terminologiczną ustawy systemowej oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Wyjaśnił, że wynika to z zastosowanej techniki legislacyjnej, polegającej na odwołaniu się w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej do ustawy systemowej. Zgodnie z art. 5 pkt 21 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej użyte w ustawie określenie „osoba prowadząca działalność pozarolniczą" oznacza osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej Ten ostatni przepis stanowi natomiast, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:



osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, z wyjątkiem ust. 6a (pkt 1);



twórcę i artystę (pkt 2);



osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (pkt 3 a i 3 b);



wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej (pkt 4);



akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług (pkt 4a);



komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej (pkt 4b);



osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku - Prawo oświatowe (Dz.U. 2024, poz. 737) (pkt 5).

Dalej Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyjaśnił, że na gruncie ustawy systemowej jak i ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jest jedną z osób prowadzących pozarolniczą działalność. W przypadku, gdy spośród osób prowadzących pozarolniczą działalność przepisy wyróżniają osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, poprzez wskazanie takiej nazwy lub odwołanie się do osób wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej, to wówczas przepisy te odnoszą się również do komorników. Podkreślił, że w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej, poza pkt 1, nie wymieniono innych kategorii osób, które można by uznać za osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Odnosząc się do kwestii wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne wskazał, że jest ona regulowana w Dziale IV i Rozdziale 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność wyznaczają art. 79a i art. 81 ust. 2-2zd. Spośród tych przepisów do komornika należy zastosować te które odnoszą się osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Zauważył, że skomplikowanie regulacji dotyczącej wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność wynika z umieszczenia w jednym artykule większości, odnoszącej się do tego, regulacji. Zastosowana technika legislacyjna utrudnia percepcję, jednakże analiza art. 81 ust. 2 i 2b-2zd pozwala na ustalenie do jakich grup podmiotów odnoszą się poszczególne przepisy. Wyróżnienie poszczególnych grup osób prowadzących pozarolniczą działalność, do których mają zastosowanie te czy inne przepisy art. 81 ust. 2 i 2b-2zd zostało dokonane ze względu na:

1)  rodzaje działalności, o których mowa w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej,

2)  zasady opłacania podatku PIT.

Aby ustalić do której grupy należy zaliczyć wnioskodawcę należy ustalić jakie przepisy odnoszą się do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (przepisy te będą się odnosiły zarazem do komorników z mocy art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych). Następnie należy ustalić według jakich zasad wnioskodawca opłaca podatek dochodowy od osób fizycznych.

W ocenie Sądu Okręgowego stanowisko prezentowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w zaskarżonej decyzji jest prawidłowe. M. C. jako komornik, winien być zaliczony do osób prowadzących działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy systemowej oraz w art. 18 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - do tych osób zastosowanie ma art. 81 ust. 2 (a także art. 81 ust. 2b-2d). Trafnie podnosił organ rentowy, że stosuje się do niego przepisy dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, czyli inaczej mówiąc dotyczące osób wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej oraz opłaca on podatek liniowy, czyli określony w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji komornika na potrzeby ubezpieczeń społecznych potraktowano jako podmiot spełniający definicję określoną w pkt 1 art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej. Komornik nie jest przy tym definiowany jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców i nie musi spełniać przesłanek tej ustawy, do których odsyła pkt 1 art. 8 ust. 6.

Ferowana przez płatnika interpretacja prezentowana w stanowisku Krajowej Rady Komorniczej również nie zasługuje na uwzględnienie. W opinii Krajowej Rady Komorniczej przy interpretacji art. 81 ust. 2za pominięto część tego przepisu. Organ komorniczy podnosi, że chodzi o pozostałe osoby niewymienione w art. 81 ust. 2, 2e, 2z, ale pomija jednocześnie, że chodzi o osoby spośród wymienionych w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. Poprzez to w sposób nieuprawniony rozszerza krąg osób wymienionych w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej (a tylko tego kręgu dotyczy art. 81 ust. 2za ustawy o świadczeniach zdrowotnych) o jakąś niezidentyfikowaną kategorię podmiotów wbrew brzmieniu art. 81 ust. 2za ustawy o świadczeniach zdrowotnych.

Nie było zatem podstaw do zastosowania wobec płatnika art. 81 ust. 2za ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Przepis ten nie tworzy dodatkowej, nowej kategorii osób prowadzących pozarolniczą działalność, która nie zostałaby wymieniona w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. Komornik nie jest oczywiście twórcą, artystą, akcjonariuszem spółki akcyjnej wnoszącym do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, czy też komplementariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej oraz co oczywiste nie jest też osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Przepisy art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c czy też art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach zdrowotnych mają do nich zastosowanie jak wskazano wyżej, nie z samego faktu prowadzenia przez nich działalności gospodarczej, ale na podstawie konkretnego przepisu - art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych. To sama ustawa o komornikach na potrzeby ubezpieczeń społecznych wprowadza fikcję prawną i przypisuje komornikowi status osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i odpowiada prawu, wobec czego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie M. C. (pkt I).

W zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd pierwszej instancji podniósł, iż generalną zasadą prawa procesowego jest, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (art. 98 § 1 k.p.c.)

Zgodnie z cytowanym przepisem żądanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu od wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Art. 109 § 2 k.p.c. wskazuje, że orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

Stawki wynagrodzenia radców prawnych ustalono rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. 2023 roku, poz. 1935, tekst jednolity ze zmianami). Rozporządzenie reguluje stawki minimalne różnicując je dla spraw poszczególnych kategorii.

W niniejszej sprawie dotyczącej wysokości postawy wymiaru składek znajduje zastosowanie § 2 cytowanego rozporządzenia, albowiem wynagrodzenie pełnomocnika ustala się według wartości przedmiotu sporu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2019 roku, sygn. akt III UZP 9/19, LEX nr 2727395)

Z § 2 pkt 3 rozporządzenia wynika, że stawki minimalne przy wartości przedmiotu sporu powyżej 1 500 złotych do 5 000 złotych wynoszą 900 złotych.

Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazał, że wobec powyższego zasadnym było zasądzić od M. C. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. kwotę 180 złotych tytułem kosztów procesu.

O odsetkach Sąd pierwszej instancji orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Apelację od wyroku wniósł wnioskodawca. Zaskarżył wyrok w całości. W samodzielnie sporządzonej apelacji podniósł zarzut obrazy prawa materialnego poprzez niewłaściwą wykładnię art. 81 ust. 2 za ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I , jak też o zmianę poprzedzającej wyrok decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 28 lutego 2024 roku poprzez stwierdzenie, że M. C. jako komornik sądowy przy ustalaniu składki na ubezpieczenie zdrowotne podlega dyspozycji art. 81 ust. 2za ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Nadto wniósł o nie obciążanie go kosztami procesu za pierwszą instancję ewentualnie ustalenie tych kosztów na poziomie kwoty minimalnej 180 złotych.

Apelant wnioski swoje poparł opinią Krajowej Rady Komorniczej, oraz argumentacją zawartą w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15 maja 2024 roku III AUa 17/24 oraz stanowiskiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 września 2023 roku, III AUa 230/23, Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 maja 2024 r., III AUa 14/24 , wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 kwietnia 2024 roku III AUa 15/24.

W zakresie orzeczenia o kosztach procesu wskazał, iż Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo ustalił wysokość tych kosztów. Argumentował, iż koszty te winny być ustalone wg. stawki minimalnej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku, co uzasadnione jest niskim stopniem skomplikowania merytorycznego sprawy, jej powtarzalnością (aktualnie toczy się przynajmniej klika podobnych postępowań) jak i istotą sporu, zasadzającą się jedynie na odmiennej interpretacji przepisów prawa.

Pozwany organ rentowy wniesionej odpowiedzi na apelację wniósł o:

1.  oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej,

2.  zasądzenie na rzecz organu rentowego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, z uwzględnieniem odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia pieniężnego,za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Jednocześnie pełnomocnik ZUS wskazał, iż wartość przedmiotu sporu wskazana w odpowiedzi na odwołanie została wskazana jako różnica między wysokością podstawy wymiaru ustaloną wg. reguł art. 81 ust. 2c, a wskazaną przez płatnika, przyznając, iż decyzja nie określa kwoty ustalonej wysokości podstawy wymiaru składek.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja wnioskodawcy jest niezasadna co do zasady, jedynie w zakresie kosztów postępowania zasądzonych w pkt II zaskarżonego wyroku należało to orzeczenie zmienić.

Sąd pierwszej instancji zgromadził pełny i wystarczający materiał dowodowy dla ustalenia wszystkich istotnych dla sprawy faktów, pozwalających na rozstrzygnięcie zawisłego sporu. Trzeba też pokreślić, iż ustalenia faktyczne nie były kwestionowane przez strony i znajdują pełne oparcie w materiale dowodowym, dlatego Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne. Analiza prawna Sądu pierwszej instancji, przywołująca argumentację Sądu Apelacyjnego w Białymstoku zawartą w wyroku z dnia 15 maja 2024 roku III AUa 17/24 jest także w pełni akceptowana przez Sad Apelacyjny w Lublinie.

Wobec podniesienia przez apelanta co do istoty sporu zarzutu tylko w zakresie obrazy prawa materialnego, rozważania prawne należy rozpocząć od przypomnienia treści art. 33 ustawy z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych (Dz.U.2023 poz.1691 tekst jednolity). Komornik zgodnie z powołanym artykułem nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności. Nie może prowadzić działalności gospodarczej. Te kwestie są zatem, wobec wyraźnych stwierdzeń ustawodawcy oczywiste. Natomiast powstaje pytanie jak należy umiejscowić komornika jako podmiot w ramach obowiązującego systemu prawnego, w tym z zakresu zabezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, prawa podatkowego. Ustawodawca w art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych zawarł normę jednoznacznie regulującą to zagadnienie: "Do komornika stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (...), ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (…) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (…), dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą”. Zdaniem Sądu Apelacyjnego przytoczony przepis nie pozostawia wątpliwości - odsyła do regulacji prawnych tych, które znajdują zastosowanie dla kategorii podmiotów zidentyfikowanych jako „osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą”. System prawa również w zakresie zabezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego należy traktować jako spójny. Ustawodawca w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej , wprost wiąże zasady, zakres podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu z zabezpieczeniem społecznym, regulowanym ustawą systemową. Dla przykładu przytoczyć należy, iż w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej wielokrotnie ustawodawca odwołuje się do pojęć prawnych jakie zawarł w ustawie systemowe. Np. w art. 3 ust. 1 pkt 4a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej ustawodawca stwierdza, iż ubezpieczonym w rozumieniu tej ustawy jest osoba (…) objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, zaś w art. 5 pkt 21 definiuje osobę prowadzącą działalność pozarolniczą jako „osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych”. Określając zaś obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego w art. 66 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej odnosi się do tytułów podlegania ubezpieczeniom społecznym. I tak w art. 66 ust. 1 pkt 1c ustawodawca sprecyzował tytuł podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu odwołując się do tytułu określonego w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej. Zaznaczyć trzeba, iż tytuł ubezpieczeniowy z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej został przez prawodawcę jednoznacznie doprecyzowany, poprzez zdefiniowanie w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej kręgu podmiotowego. W powołanym przepisie art. 8 ust. 6 ustawy systemowej odnajdujemy w pkt 1 pojęcie użyte przez ustawodawcę w art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych: osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, z art. 6a. Następne przepisy art. 8 ust. 6 ustawy systemowej precyzują kolejno, iż za osobę prowadząca pozarolniczą działalność uważa się także:

2) twórcę i artystę;

3) osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

a) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;

4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;

4a) akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług;

4b) komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej;

5) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku - Prawo oświatowe (…).

Art. 8 ust. 6 ustawy systemowej jest normą kompletną, statuuje zamknięty krąg podmiotów objętych tytułem ubezpieczeniowym z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej.

Nie budzi wątpliwości, iż komornik sądowy objęty jest obowiązkowym ubezpieczeniami społecznymi zgodnie z tytułem ubezpieczeniowym z art. 8 ust. 6 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej.

W tym miejscu należy przejść do regulacji mającej kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia zawisłego sporu, zawartej w ustawie o świadczeniach z opieki zdrowotnej, regulującej wysokość składki zdrowotnej. Zgodnie z literalnym i jednoznacznym brzmieniem art. 79 a ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej wysokość składki dla kręgu podmiotów, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy systemowej, opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych wynosi wskazany procent od podstawy określonej w art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Konieczne w tym miejscu jest przypomnienie, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na dokonanie wyboru zasad opodatkowania. W art. 9a ust. 1 stanowi zasadę opodatkowania dla dochodów osiągnięte przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy podatkowej tz. z pozarolniczej działalności gospodarczej, pozwalając w ust. 2 art. 9a na dokonanie innego wyboru systemu opodatkowania niż zasady ogólne, tj. zgodnie z zasadami określonymi w art. 30c - na zasadach podatku liniowego. Przepis art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych również stanowi, iż skala podatku liniowego 19% zachodzi w przypadku osiągania „dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej”. Z tej możliwości wyboru zasad opodatkowania wnioskodawca na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych skorzystał, dokonując wyboru zasad opodatkowania osiąganego w swej działalności dochodu, nie mając w tej mierze wątpliwości co do swego statusu. Przypomnienie zasad opodatkowania podatkiem dochodowym osób fizycznych jest o tyle konieczne, iż ustawodawca we wspomnianym art. 79 a ust. 1 i w kolejnym art. 81 ust. 2-2zd ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, ustalając wysokość procentowej składki zdrowotnej i zasady ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej zdecydował się na dokonanie zróżnicowania zarówno wysokości określonej procentowo składki zdrowotnej jak i sposobu wyliczenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej w ramach kręgu osób prowadzących pozarolniczą działalność różnicuje zasady w zależności od dwóch kryteriów:

- pierwszego - formy opodatkowania (podatek według zasad ogólnych wg. skali podatkowej, podatek liniowy, zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa, podatek od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej);

- drugiego - kategorii podmiotowej mieszczącej się w tytule ubezpieczeniowym art. 8 ust. 6 ustawy systemowej (osób prowadzących pozarolniczą działalność).

I tak, w art. 81 ust.2 -2zd podmioty zostały podzielone na następujące grupy:

- pierwsza objęta regulacją co do zasady w art. 81 ust. 2 z modyfikacjami w ust. 2b-2d:

osoby prowadzące działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy systemowej oraz w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku - Prawo przedsiębiorców, opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych;

- druga grupa podmiotów objęta została regulacją w art. 81 ust. 2e:

osoby prowadzące działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy systemowej oraz w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku - Prawo przedsiębiorców, które stosują opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ( Dz.U. 2024 poz. 776 tekst jednolity ze zm.);

- trzecia grupa objęta regulacją w art. 81 ust. 2z :

osoby prowadzące działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 i 3 ustawy systemowej oraz w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku - Prawo przedsiębiorców, które stosują opodatkowanie w formie karty podatkowej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;

- czwarta grupa podmiotów objęta regulacją art. 81 ust. 2za:

pozostałe osoby prowadzące działalność pozarolniczą wymienione w art. 8 ust. 6 ustawy z systemowej, inne niż wskazane w ust. 2, 2e, 2z i 2zaa;

- piąta grupa objęta regulacją art. 81 ust. 2 zaa;

osoby prowadzące działalność pozarolniczą to wymienione w art. 8 ust. 6 pkt 2 ustawy z systemowej, które jednocześnie prowadzą inną działalność pozarolniczą wymienioną w art. 8 ust. 6 tej ustawy, z której opłacają podatek dochodowy z działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych lub na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym;

- szósta grupa podmiotów objęta art. 81 ust. 2ya:

osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą oraz osobami, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku - Prawo przedsiębiorców, niezależnie od formy opodatkowania.

Zatem by rozstrzygnąć zwisły przed Sądem spór należy dokonać zabiegu zidentyfikowania cech wnioskodawcy, którymi posłużył się ustawodawca, kreując zasady ustalenia podstawy wymiaru składek, przytoczone w powyższej analizie art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.

W tym miejscu należy powrócić do przedstawionej wyżej regulacji art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych i przypomnieć niesporny w sprawie fakt, iż ubezpieczony dokonał wyboru systemu podatkowego zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tz. na zasadach podatku liniowego. Wnioskodawca będący komornikiem sądowym nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej. I to nie ta cecha, prowadzenia przez komornika sądowego działalności gospodarczej, stanowi punkt odniesienia do zastosowania zasad ustalenia wysokości podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Podstawą prawną jest jasno sformułowany przepis, iż dla dokonywania rozliczeń publiczoprawnych do komornika stosuje się przepisy regulacji prawnych określonych w art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Te dwa istotne aspekty sprawy uzasadniają stanowisko, iż do wnioskodawcy mają zastosowanie zasady obliczania podstawy wymiaru składki zdrowotnej rocznej i miesięcznej określone w art. 81 ust. 2, 2b-d.

Analizując zaś argumentację apelanta w zakresie przyjęcia regulacji z art. 81 ust. 2za ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej wobec niego należy uznać ją za nietrafną. Mianowicie przepis ten określa krąg pomiotów, do których ma zastosowania poprzez wskazanie, iż obejmuje swą regulacją pozostałe osoby prowadzące działalność pozarolniczą wymienione w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej, inne niż wskazane w ust. 2, 2e, 2z i 2zaa ustawy o świadczeniach zdrowotnym. Zastosowanie zatem art. 81 ust. 2za może nastąpić dopiero po stwierdzeniu, że ubezpieczony nie spełnia kryteriów ze wskazanych wyżej regulacji i nie może być zaliczona do żadnej z kategorii osób wskazanych w art. 81 ust. 2, 2e, 2z i 2zaa. Natomiast jeśli przyjrzeć się regulacji art. art. 81 ust. 2, 2e, 2z i 2zaa to obejmuje ona wszystkie osoby określone przez ustawodawcę jako prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej) i nie pozostawia żadnej luki, która miałaby zostać uzupełniona poprzez regulację art. 81 ust. 2za. Ten ostatnio wskazany przepis obejmuje podmioty z kręgu osób prowadzących pozarolniczą działalność z art. 8 ust. 6 pkt 2 ustawy systemowej: artystów i twórców w zakresie innej formy opodatkowania niż podatek liniowy i bez zbiegu z art. 81 ust. 2zaa, art. 8 ust. 6 pkt kt 4a i 4b ustawy systemowej: akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług; komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej. Nie wymaga żadnej pogłębionej analizy stwierdzenie, iż komornik sądowy nie jest podmiotem określonym art. 8 ust. 6 pkt 2, 4a, 4b ustawy systemowej tz. twórcą, artystą, akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej wnoszącym do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, czy też komplementariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej. Przedstawiona powyżej analiza zawiera argumenty natury prawnej, mającej swe zakotwiczenie w jasno sformułowanych normach prawa.

Wszelkie inne argumenty nie mogą mieć znaczenia bowiem leżą poza sferą regulacji prawnej normującej zagadnienia ustalania wysokości składki zdrowotnej i wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. Dlatego argumentacja ze sfery wielkości zysków, sposobu regulowania zasad osiągania tego zysku w ramach działalności komornika sądowego nie ma znaczenia dla istoty sprawy. Komornik sądowy nie jest jedynym podmiotem praw i obowiązków publicznoprawnych mających określone możliwe do przyjęcia stawki swego wynagrodzenia. Podobne zasady ustalenia wynagrodzenia występują w przypadku notariuszy. Kwestia osiągania zysku czy ponoszenia straty za wykonanie danych czynności nie ma i nie może mieć wpływu co do zasad ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej, a jedynie ma wpływ na wyliczenie kwoty składki zdrowotnej.

Nie ma też żadnego znaczenia, iż komornik jest funkcjonariuszem publicznym, organem władzy publicznej (art. 2, art. 3 ustawy o komornikach sądowych), realizującym zadania zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Ustawodawca miał możliwość uregulowania zasad objęcia obowiązkami publicznoprawnymi komorników sądowych przez przyjęcie innej regulacji, znanej także w ustawie systemowej w art. 6 do dnia 1 października 2003 roku np. co do funkcjonariuszy Służby Więziennej, Policji, UOP itp., ale uczynił to w normie art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych poprzez odesłanie do regulacji prawnej dotyczących osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Powołane orzeczenia sądów powszechnych przez wnioskodawcę w apelacji i przywołana w nich argumentacja są znane Sądowi Apelacyjnemu, ale nie spotykają się one z akceptacją wobec przyjęcia w nich argumentów nie mieszczących się w analizowanym stanie prawnym. Natomiast odnotować należy, iż orzecznictwo Sądów powszechnych przyjmuje stanowisko przyjęte przez Sąd Apelacyjny w niniejszej sprawie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15 maja 2024 roku III AUa 17/24 LEX nr 37378842; tak też Magdalena Zajchowska „Osoby współpracujące z komornikiem w kontekście ubezpieczeń społecznych w Ubezpieczenie społeczne Teoria i praktyka nr 4/2019).

Należy także zwrócić uwagę na dorobek orzeczniczy sądów administracyjnych, w których komornika sądowego dla rozliczeń publicznoprawnych traktowano odpowiednio jak podmiot prowadzący działalność gospodarczą. W argumentacji sądów wskazano, iż działalność egzekucyjna komornika nie jest działalnością gospodarczą sensu stricte, a sam komornik nie jest przedsiębiorcą. Komornik jest funkcjonariuszem publicznym, organem egzekucyjnym wykonującym orzeczenia sądowe za pomocą ustawowo określonych metod i środków. Jednakże działalność komornika ma charakter zarobkowy. Komornik na własny rachunek wykonuje czynności egzekucyjne i inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów. Działanie na własny rachunek wymaga podporządkowania się regułom racjonalnego gospodarowania. Komornik z uzyskiwanych opłat finansuje swoją działalność, która nastawiona jest na osiągnięcie korzystnego wyniku gospodarczego. Nie zmienia oceny, że działalność komornika ma charakter zarobkowy okoliczność, że nie wszystkie czynności komornika prowadzą do osiągnięcia zysku, ze względu na obowiązek przyjmowania wszystkich wniosków egzekucyjnych zgodnie z właściwością lub ze względu na brak opłat egzekucyjnych w razie bezskutecznej egzekucji świadczeń pieniężnych. Istotne jest, że działalność komornika jako całość jego aktywności podporządkowana jest regułom racjonalnego gospodarowania i prowadzi do osiągnięcia zysku. W związku z tym komornik w zakresie swojej działalności podporządkowuje się regułom funkcjonującym w obrocie gospodarczym, w tym również konkurencyjności (wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 11 czerwca 2024 r. XV Ca 485/24; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 28 grudnia 2012 r. I SA/Lu 691/12; Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrok z dnia 26 sierpnia 2010 r. II FSK 623/06 LEX nr 737641- przy czym regulacja prawna o komornikach sądowych w ustawie z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych i w poprzedniej z dnia 29 sierpnia 1997 roku w zakresie posiadanego statusu jest zbliżona).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Apelacyjny uznał, iż zaskarżony wyrok jest trafny w zakresie pkt I, wobec czego na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Natomiast podzielił argumentację apelanta podnoszoną w zakresie rozstrzygnięcia w pkt II wyroku (orzeczenia w przedmiecie kosztów procesu). Należy przede wszystkim podnieść, iż spór w sprawie dotyczył zasady ustalenia podstawy wymiaru składaki na ubezpieczenie zdrowotne, nie zaś samej wysokości (kwoty) podstawy wymiaru wobec czego Sąd Apelacyjny uznał, iż niezasadne jest stosowanie reguł ustalenia kosztów zastępstwa procesowego uzależnionych od wartości przedmiotu sprawy (§ 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku).

Wobec powyższego konieczna stała się oraz modyfikacji orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu (z uwzględnieniem zasady odpowiedzialności za wynik sprawy wyrażonej w art. 98 k.p.c.) poprzez zasądzenie od strony odwołującej się na rzecz organu rentowego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym kwoty 180 zł, ustalonej przy zastosowaniu § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023, poz. 1935 tekst jednolity ze zm.), którą przyznano wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres po upływie tygodnia od dnia ogłoszenia niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, stosownie do art. 98 § 1 ¹ k.p.c. zdanie drugie. Na marginesie należy wskazać, iż Sąd Okręgowy uzasadniając swe rozstrzygniecie wskazał też o zasadności zasądzenia od M. C. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. kwotę 180 złotych tytułem kosztów procesu (k. 124 v.).

Natomiast o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono także według zasady odpowiedzialności za wynik sprawy poprzez zasądzenie od apelanta na rzecz organu rentowego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego kwoty 240 zł, przyjętej na podstawie § 10 ust. 1 pkt 2 w zw. § 9 ust. 2 powołanego wyżej rozporządzenia (w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia apelacji), którą przyznano wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od daty uprawomocnienia się przedmiotowego postanowienia do dnia zapłaty w myśl art. 98 § 1 ¹ k.p.c. zdanie pierwsze (wyrok pkt II). Dodatkowo należy dostrzec, iż o ile ustalenie wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne służy obliczeniu wysokości składek na te ubezpieczenia, o wartości przedmiotu sporu i zaskarżenia decyduje różnica spornej wysokości składek na ubezpieczenia społeczne, a nie różnica podstaw wymiaru (por.postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 14 lutego 2014 r., III UK 77/12, LEX nr 1619107; z dnia 6 lutego 2008 r., II UZ 49/07, OSNP 2009 nr 11-12, poz. 162; z dnia 6 maja 2008 r., I PZ 6/08, OSNP 2009 nr 17-18, poz. 232; z dnia 24 maja 2012 r., II UZ 16/12 LEX nr 1222163; z dnia 17 kwietnia 2009 r., II UZ 12/09 OSNP 2010/23-24/301; z dnia 21 maja 2010 r., I UZ 38/10 LEX nr 1515366; z dnia 7 kwietnia 2010 r., I UZ 8/10 LEX nr 1620499). Inaczej jest kiedy spór nie dotyczyłby wysokości zobowiązania składkowego, lecz bezpośrednio samej wysokości podstawy wymiaru składek, od której mogą być naliczane w przyszłości także świadczenia z ubezpieczeń społecznych. Wówczas wartość przedmiotu zaskarżenia wyraża się w różnicy między podstawą wymiaru składek przyjętą przez ubezpieczoną (lub płatnika składek) a podstawą wymiaru składek określoną w decyzji organu rentowego (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2020 r., III UZ 1/20, LEX nr 3054007; z dnia 24 maja 2012 r. II UZ 16/12 LEX nr 1222163; tak też w uzasadnieniu postanowienia Sąd Najwyższy z dnia 18 października 2016 r. I UZ 26/16 LEX nr 2167623).

Iwona Jawor-Piszcz