Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2025 roku

Sąd Apelacyjny w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący

SSA Ewa Bazelan

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2025 roku w Lublinie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. A. i I. A.

przeciwko (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej w W.

o ustalenie

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Z.

z dnia 19 września 2023 roku, sygn. akt (...)

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie I. w ten sposób, że oddala powództwo;

a)  w punkcie II. w ten sposób, że zasądza od powodów E. A. i I. A. na rzecz pozwanego (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 5417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia niniejszego wyroku pełnomocnikowi powodów do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  zasądza od powodów E. A. i I. A. na rzecz pozwanego (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 10100 zł (dziesięć tysięcy sto złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.

I ACa 1924/23

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19 września 2023 roku Sąd Okręgowy w Z.:

I.  ustalił, że umowa kredytu na cele mieszkaniowe (...) nr (...) zawarta w dniu 17 września 2008 roku pomiędzy E. A. i I. A. a (...) Bank Spółką Akcyjną w W. (obecnie (...) Bank S.A. w W.) jest nieważna;

I.  zasądził od pozwanego (...) Bank S.A. w W. na rzecz powodów E. A. i I. A. kwotę 6434 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Uzasadnienie tego wyroku znajduje się na k. 179-191 akt.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany (...) Bank Spółka Akcyjna w W., który zaskarżył wyrok w całości i zarzucił:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a) art. 385(1) § 1 i § 2 k.c. w zw. z art. 385(2) k.c. i w zw. z art. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy - prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw

b) art. 385(1) § 1i 2 k.c. w zw. z art. 56 k.c. oraz 58 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego

c) art. 69 ust. 1 i 2 k.c. w związku z art. 353(1) k.c.

d) art. 385 (1) § 2 k.c. w zw. z art. 58 § 1 k.c.

e) art. 358 § 1 i § 2 k.c. w zw. z art.L p.w.k.c.

2) naruszenie przepisów postępowania cywilnego mających istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj.:

a)-d) art. 233 k.p.c.,

e) art. 235(2) § 1 pkt. 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez:

f) art. 235(2) § 1 pkt. 2 k.p.c. w zw. z art. 277 k.p.c.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od strony Powodowej na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego

1.  zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

2.  ewentualnie, wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Powodowie wnieśli o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja, o ile wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa jest uzasadniona.

Sąd Apelacyjny podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji. Ustalenia te wymagają uzupełnienia o wskazanie, że w 2022 roku powodowie zakończyli spłatę kredytu. Podał to sam powód na rozprawie w dniu 19 września 2023 roku (k. 164v) oraz potwierdził pełnomocnik pozwanego w piśmie z dnia 4 marca 2025 rok (k. 256). Można dodać, że z wypowiedzi powoda (który wskazał, że kredyt został spłacony w ubiegłym roku) wynika, że nastąpiło to jeszcze przed wniesieniem pozwu, ale nawet jeśli spłata kredytu nastąpiła w toku postępowania to Sąd wydając wyrok bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, a zasada ta ma zastosowanie także do sądu drugiej instancji (art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art.391 § 1 k.p.c.).

Okoliczność ta skutkowała brakiem po stronie powodowej interesu prawnego, który w świetle art. 189 k.p.c. jest wyjściowym warunkiem żądania ustalenia istnienia prawa lub stosunku prawnego.

Strona powodowa w pozwie upatrywała interesu prawnego w usunięciu stanu niepewności co do dalszego obowiązywania spornej umowy, co do istnienia obowiązku spełniania na rzecz Banku mających oparcie w treści umowy świadczeń w przyszłości i w uzyskaniu odpowiedzi czy umowa wiąże strony i na jakich warunkach powinny ją wykonywać, itp. (k. 26v-27).

Tego rodzaju argumentacja może być uzasadniona jedynie dla aktywnej umowy kredytowej, zaś obecnie gdy umowa już wyekspirowała i nie podlega dalszemu wykonaniu to argumentacja ta straciła na aktualności. Skoro powodowie dokonali już spłaty w całości świadczenia zgodnie z treścią zakwestionowanej umowy, to pozostają im jedynie ewentualne roszczenia o zapłatę na tle zwrotu świadczeń nienależnych.

Interesu prawnego po stronie powodów nie uzasadnia też często powoływana w tego rodzaju sprawach okoliczność, że prawomocne orzeczenie ustalające, iż umowa jest nieważna pozwoli wykreślić hipotekę z kredytowanej nieruchomości, gdyż w tym zakresie wystarczające jest oświadczenie kredytodawcy, które powodowie, wobec spłaty kredytu, mogą pobrać w Banku.

Z tych względów powództwo o ustalenie - wobec braku podstawowej przesłanki z art.189 k.p.c. – interesu prawnego podlegało oddaleniu, o czym orzekł Sąd Apelacyjny na mocy art.386 § 1 k.p.c. zmieniając wyrok w punkcie I.

Z uwagi na to bezprzedmiotowe jest odnoszenie się do podniesionych w apelacji zarzutów.

Konsekwencją zmiany zaskarżonego wyroku co do meritum jest zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu w punkcie II i obciążenie nimi na mocy art. 98 § 1 k.p.c. powodów, jako strony przegrywającej proces, od których Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz pozwanego poniesione koszty zastępstwa procesowego w kwocie 5417 zł.

Na mocy art. 98 §1 i 1(1) k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. Sąd zasądził od powodów na rzecz pozwanego, którego apelacja została uwzględniona, kwotę 10100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego (4050 zł wynagrodzenie pełnomocnika + 6050 opłata od apelacji).