Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia	SA Elżbieta Czaja
Sędziowie:	SA Małgorzata Pasek SA Elżbieta Gawda (spr.)
Protokolant: protokolant sądowy Kinga Panasiuk-Garbacz

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2017 r. w Lublinie

sprawy P. Z.

z udziałem zainteresowanych M. K. i A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego

na skutek apelacji P. Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 20 lipca 2016 r. sygn. akt VIII U 1723/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od P. Z. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. kwotę 1800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Elżbieta Gawda Elżbieta Czaja Małgorzata Pasek

III AUa 1213/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 lipca 2016 r. Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołanie wnioskodawczyni P. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. stwierdzającej, że wnioskodawczyni od dnia 1 czerwca 2014 r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnie chorobowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach
i rozważaniach prawnych:

(...)spółka cywilna K. A. i M.” powstała na podstawie umowy spółki cywilnej zawartej w dniu 1 listopada 2010 roku pomiędzy A. K., który objął 10 % jej udziałów oraz M. K., która objęła 90% jej udziałów. Celem spółki jest prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na wykonywaniu usług rachunkowo-księgowych, począwszy od dnia 1 listopada 2011 roku.

P. Z., córka M. i A. K., w dniu 15 grudnia 2012 roku zawarła ze wspólnikiem spółki(...) M. K.umowę zlecenia, na okres od 15 grudnia 2012 roku do 31 grudnia 2012 roku, z wynagrodzeniem 3050 zł miesięcznie. W ramach tej umowy miała ona zapoznać się z dokumentacją placówki, wykonywać zadania zlecone, zapoznać się z procesem zarządzania oraz funkcjonowania podmiotów gospodarczych oraz zająć się obsługą programów komputerowych. Była wówczas studentką. W dniu 21 czerwca 2013 roku ukończyła jednolite studia magisterskie w Akademii (...), na kierunku „(...)”.

W dniu 1 lutego 2014 roku P. Z. oraz (...)spółka cywilna, reprezentowana przez wspólnika M. K. zawarli menadżerską umowę o pracę, na podstawie której P. Z. została zatrudniona na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku menadżera-doradcy prawnego firmy. Miejscem wykonywania pracy miała być B. oraz teren Polski. W umowie tej ustalono, że będzie ona otrzymywać wynagrodzenie miesięczne w wysokości 80% kwoty z uzyskanego w danym miesiącu przychodu za sprzedaży usług spółki, wyliczanego na podstawie rejestru z uzyskanej sprzedaży. Zgodnie z listą płac wnioskodawczyni miała otrzymać wynagrodzenie w wysokości: za marzec 9.960,00 zł brutto, a w marcu 2014 roku 8.523,72 zł brutto.

Ze sporządzonego na piśmie zakresu obowiązków wynika, że wnioskodawczyni miała w ramach tejże umowy o pracę, udzielać porad prawnych i przygotowywać projekty pism, księgować dostarczone dokumenty, sporządzać i wyliczać deklaracje podatkowe. Do jej zadań należało też nadzorowanie prawidłowego funkcjonowania biura, organizowanie niezbędnej dokumentacji, współpraca i negocjowanie warunków umów z klientami, tworzenie baz klientów, nawiązywanie współpracy w klientami, negocjowanie warunków handlowych i ich realizacja, obsługa klientów, załatwianie formalności w urzędach, sądach i innych instytucjach.

W dniu 17 lutego 2014 roku P. Z. podczas wizyty o lekarza ginekologa dowiedziała się, że jest w ciąży. Od dnia 4 marca 2014 roku do dnia
31 maja 2014 roku - z krótkimi przerwami - korzystała ze zwolnień lekarskich.

Decyzją z dnia 14 maja 2014 roku organ rentowy ustalił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe P. Z. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę za okres od 1 lutego 2014 roku na kwotę 3.895,31 zł miesięcznie.

Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2015 roku 2015 roku Sąd Okręgowy w Lublinie w sprawie VIII U 1187/14 oddalił odwołania P. Z. i M. K. od powyższej decyzji a Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 29 października 2015 roku w sprawie III AUa 599/15 oddalił apelację wnioskodawczyni.

W dniu 31 maja 2014 roku umową o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron.

Od dnia 1 czerwca 2014 roku P. Z. została wspólnikiem Spółki (...), z udziałami w wysokości 80%, a dotychczasowi wspólnicy otrzymali po 10% udziałów. Od tego też dnia skarżąca została wpisana do ewidencji działalności gospodarczej, a Spółka otrzymała nazwę (...) Spółka Cywilna K. A. i M., Z. P.. Wnioskodawczyni została z tego tytułu zgłoszona do ubezpieczeń społecznych od 1 czerwca 2014 roku
z podstawą wymiaru składek w kwocie 9365,00 złotych. Do około 40 umów dotyczących obsługi księgowej, którą świadczyła Spółka, zostały sporządzone aneksy, co było związane z objęciem przez skarżącą 80 % udziałów i zmianą nazwy spółki. Siedziba spółki nadal znajdowała się pomieszczeniach biurowych należących do R. i M. K..

W dniu 2 czerwca 2014 roku skarżąca zawarła umowę zlecenia z D. G., która miała zajmować się w Spółce (...) wprowadzeniem danych z faktur do programów księgowych oraz ZUS i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. Przed podpisaniem tej umowy D. G. była zatrudniona w tej Spółce z tożsamym zakresem obowiązków, albowiem przyjęła ją do pracy M. K. jeszcze w 2013 roku. Z dniem 1 czerwca 2014 roku D. G. została wyrejestrowana z ubezpieczeń społecznych przez M. K.
i ponownie zarejestrowana od tego dnia przez skarżącą.

W dniu 3 czerwca 2014 roku ubezpieczona podpisała faktury za usługi księgowe wykonane na rzecz: J. A. „ Usługi (...) na kwotę 400 złotych i W. R. Sklep (...) na kwotę 2000, złotych.

Od dnia 4 czerwca 2014 roku do dnia 31 sierpnia 2014 roku skarżąca przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z zagrożeniem ciąży. W czasie wizyty u lekarza w dniu 3 września 2014 roku odmówiła przyjęcia kolejnego zwolnienia. W czasie jej nieobecności wszystkie obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przejęła M. K.. W dniu(...)wnioskodawczyni urodziła dziecko.

Z księgi przychodów i rozchodów wynika, że Spółka w czerwcu 2014 roku osiągnęła przychód w kwocie 15.480 złotych. W chwili obecnej wnioskodawczyni jest właścicielem 90% udziałów w Spółce, ponieważ swoje udziały przekazał jej A. K..

Decyzją z dnia 28 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych od dnia 30 października 2015 roku objął wnioskodawczynię, jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą, obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowym, wypadkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dowody
z dokumentów zawarte w aktach sprawy i aktach organu rentowego. Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny a strony w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości.

Sąd Okręgowy obdarzył wiarą zeznania wnioskodawczyni oraz M. K. i A. K. w części jakiej nie pozostawały w sprzeczności wobec pozostałych zebranych w sprawie dowodów, zwłaszcza zaś dowodów ze zgromadzonych w toku postępowania dokumentów (zawarcie umowy o pracę ze Spółką(...)”, przejęcie udziałów w tej Spółce, ciąża wnioskodawczyni, urodzenie dziecka).

W ocenie Sądu Okręgowego nie zasługiwały na obdarzenie przymiotem wiarygodności te fragmenty zeznań stron, w których osoby te wskazywały, iż celem przekazania skarżącej udziałów w Spółce(...) i zgłoszenia rozpoczęcia prowadzenia działalności do właściwej ewidencji od 1 czerwca 2014 roku, było jej faktyczne wykonywanie. W obliczu bowiem całokształtu ujawnionych w tej sprawie okoliczności oraz przeprowadzonych dowodów, wszystkie wymienione twierdzenia musiały być uznane za niewiarygodne i zaprezentowane wyłącznie w celu zrealizowania korzystnej dla wnioskodawczyni, taktyki procesowej. Niewątpliwe jest, że w interesie wnioskodawczyni i przesłuchiwanych osób, spokrewnionych ze sobą, było relacjonowanie relewantnych w toku postępowania okoliczności w sposób, który pozwoliłby im na skuteczne zakwestionowanie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie Sądu Okręgowego, do osiągnięcia takiego celu miały zmierzać m.in. przedstawiane przez strony twierdzenia, jakoby przekazanie na rzecz wnioskodawczyni udziałów w Spółce było równoznaczne z faktycznym prowadzeniem przez nią działalności gospodarczej. Twierdzenia, iż wnioskodawczyni rzeczywiście zamierzała wykonywać działalność gospodarczą, w obliczu zasad logicznego rozumowania, należało ocenić jako nieprzekonujące i niewiarygodne już choćby z uwagi na fakt, iż przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej była ona zatrudniona w wymienionej Spółce na podstawie umowy o pracę od 1 lutego 2014 roku, jednak. Z list obecności i zeznań wnioskodawczyni wynika jednak, że od 3 marca 2014 roku do 31 maja 2014 roku ( z krótkimi przerwami ), przebywała na zwolnieniach lekarskich z powodu zagrożenia ciąży. W tej sytuacji trudno przypuszczać, aby nie zdawała sobie sprawy, iż nie będzie w stanie prowadzić działalności gospodarczej od 1 czerwca 2014 roku. Dodać należy, że za takim potraktowaniem relacji wymienionych osób przemawiały również i inne ujawnione w sprawie okoliczności, a mianowicie fakt, iż wnioskodawczyni została wspólnikiem przedmiotowej Spółki i jednocześnie zarejestrowała prowadzenie własnej działalności gospodarczej od dnia 1 czerwca 2014 roku, a już od 4 czerwca 2014 roku przebywała na zwolnieniu lekarskim. Tak krótki okres pomiędzy rozpoczęciem prowadzania działalności, a wystąpieniem czasowej niezdolności do pracy ubezpieczonej, prowadzi do wniosku, że celem przekazania skarżącej udziałów w Spółce było zapewnienie jej możliwości uzyskania w przyszłości świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Nie przekonują zeznania wnioskodawczyni oraz M. K. i A. K., iż o faktycznym wykonywaniu przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej świadczą osiągnięte przez Spółkę przychody w czerwcu 2014 roku. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie wynika, aby wnioskodawczyni przyczyniła się do ich osiągnięcia. Co więcej z zeznań M. K. można wywnioskować, iż to głównie ona pracowała na ich uzyskanie, albowiem jak wskazywała to ona prowadziła działalność Spółki w czasie, kiedy skarżąca przebywała na zwolnieniach lekarskich.

Sąd nie obdarzył wiarą zeznań M. K. złożonych na rozprawie w dniu 16 maja 2016 roku, iż przed 1 czerwca 2014 roku Spółka nie zatrudniała pracownika. Albowiem w dalszym ciągu zeznań na tej rozprawie wskazywała, że zatrudniała w Spółce od 2013 roku D. G.. Fakt, iż była ona zatrudniona
w przedmiotowej Spółce przed 1 czerwca 2014 roku, potwierdziła również w swoich zeznaniach D. G..

Po uwzględnieniu zatem wszystkich wskazanych powyżej okoliczności, zeznaniom wnioskodawczyni i M. K. oraz A. K. w wymienionym wyżej zakresie należało odmówić przymiotu wiarygodności.

Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne w całości zeznania D. G.
w których wskazywała, że zarówno przed 1 czerwca 2014 roku, jak i po tej dacie była zatrudniona w Spółce(...), a po podpisaniu w dniu 2 czerwca 2014 roku umowy zlecenia z P. Z. jej zakres obowiązków nie uległ zmianie. Jej zeznania były spójne, logiczne i zgodne z dowodami z dokumentów oraz zeznań wnioskodawczyni i pozostałych przesłuchanych świadków.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Okręgowy nie uwzględnił odwołania, przywołując przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2015, poz. 121 j.t.). Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 4 tej ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu od dnia rozpoczęcia do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Natomiast w myśl art. 11 ust. 2 cyt. ustawy dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Jak wynika z art. 8 ust. 6 pkt 1 za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Z kolei w myśl art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672 j.t.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 cyt. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wyróżnia kilka specyficznych właściwości, tj. charakter profesjonalny, a więc stały, nieamatorski i nieokazjonalny, podporządkowanie regułom opłacalności i zysku, powtarzalność działań (np. seryjność produkcji, stypizowanie transakcji, stała współpraca itd.) oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 1991 r., sygn. akt III CZP 40/91).

Istotne jest przy tym, że kwestie związane z formalnym zarejestrowaniem, wyrejestrowaniem, czy zgłaszaniem przerw w tej działalności mają pewne znaczenie w sferze dowodowej, ale nie przesądzają same w sobie o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2007 r., sygn. akt III UK 35/2007). Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika, bowiem z faktycznego prowadzenia tej działalności. W konsekwencji, obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie uzyskanego wpisu, która działalności tej nie prowadzi (nie wykonuje). Ocena, czy wykonywana jest działalność gospodarcza, należy przede wszystkim do sfery ustaleń faktycznych, a dopiero następnie do ich kwalifikacji prawnej.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy w okresie od
1 czerwca 2014 roku P. Z. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Organ rentowy zarzucił, bowiem, iż celem zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i zadeklarowania bardzo wysokiej podstawy wymiaru składek było jedynie uzyskanie korzyści z ubezpieczenia chorobowego. W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawę do takiego twierdzenia, a wnioskodawczyni nie udowodniła twierdzeń przeciwnych. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 16 stycznia 2014 roku , w sprawie o sygn. akt I UK 235/13,(LEX nr 1444493). "ciągłość w działalności gospodarczej ma dwa aspekty. Pierwszy to powtarzalność czynności, tak aby odróżnić prowadzoną działalność gospodarczą od jednostkowej umowy o dzieło lub zlecenia albo umowy o świadczenie usługi, które same w sobie nie stanowią lub nie składają się jeszcze na działalność gospodarczą. Drugi aspekt, wynikający zresztą z pierwszego, to zamiar niekrótkiego prowadzenia działalności gospodarczej. Oba aspekty zależą od zachowania osoby podejmującej działalność gospodarczą. W przypadku wątpliwości, co do rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej decyduje więc sfera faktów, gdyż również wola czy zamiar strony należą do ustaleń stanu faktycznego w sprawie."

W ocenie Sądu Okręgowego, zgłoszenie się P. Z. do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od 1 czerwca 2014 roku zostało dokonane jedynie celem umożliwienia skorzystania z wysokich świadczeń
z ubezpieczenia społecznego. Zgromadzony materiał dowodowy nie potwierdził, by odwołująca od 1 czerwca 2014 roku podjęła się prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób zorganizowany i ciągły. W ocenie Sądu odwołująca próbowała stworzyć jedynie pozory prowadzenia działalności od tej daty. W tym też celu zostały jej przekazane udziały w Spółce (...)
i złożyła ona wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Brak jest przekonujących i wiarygodnych dowodów na to, że wnioskodawczyni miała rzeczywisty zamiar prowadzenia od 1 czerwca 2014 roku działalności gospodarczej. Stwierdzić ponadto należy, że przedłożone przez P. Z. dwie faktury rozliczenia się z klientami za wykonywane usługi, które podpisała, nie wskazują na zorganizowaną, ciągłą, działalność gospodarczą, ale jedynie na tworzenie dowodów na potrzeby wniesionego odwołania.

Nie umknęło uwadze Sądu Okręgowego, iż wnioskodawczyni podpisała
z D. G. umowę zlecania w dniu 2 czerwca 2014 roku, zgodnie z którą miała ona być zatrudniona w Spółce(...). Analiza materiału dowodowego wskazuje jednak, że D. G. pracowała w tej Spółce przed 1 czerwca 2014 roku z tożsamym zakresem obowiązków. Została zatrudniona przez M. K., która wyrejestrowała ją następnie z ubezpieczeń społecznych od dnia
31 maja 2014 roku, aby P. Z. mogła ją zgłosić do tych ubezpieczeń od dnia 1 czerwca 2014 roku i tym samym, w ocenie Sądu, stworzyć pozór prowadzenia działalności gospodarczej przez wnioskodawczynię.

Sąd Okręgowy przyjął, że rację ma skarżąca, iż obowiązująca ustawa
o systemie ubezpieczeń społecznych nie daje podstaw do zakwestionowania wysokości zadeklarowanej składki przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą, jeśli mieści się w granicach określonych ustawą. Sąd ma jednak prawo, w ramach rozważenia wszystkich istotnych okoliczności w sprawie, dokonać oceny również tego, czy wysokość zadeklarowanej składki ma odniesienie do rzeczywistych dochodów z działalności gospodarczej, aby w rezultacie dokonać prawidłowych ustaleń faktycznych po wszechstronnym rozważeniu wszystkich istotnych okoliczności w sprawie. Przy badaniu, czy odwołująca faktycznie rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej nie jest bowiem obojętne ustalenie motywów i celu podjęcia działalności w końcowych miesiącach ciąży przez osobę będącą niezdolną do pracy od pierwszych miesięcy ciąży. Wskazać, że wnioskodawczyni, przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej, była od dnia 1 lutego 2014 roku zatrudniona na podstawie umowy o prace w przedmiotowej Spółce, przy czym od 3 marca 2014 roku do 31 maja 2014 roku (z krótkim przerwami), przebywała na zwolnieniach lekarskich. Od dnia 1 czerwca 2014 roku rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej, przy czym już od 4 czerwca 2014 roku czyli w czwartym dniu jej prowadzenia stała się ponownie niezdolna do pracy i pozostawała na zwolnieniu lekarskim do 31 sierpnia 2014 roku. Oznacza to, że w dacie podejmowania decyzji o działalności gospodarczej, musiała mieć świadomość co do braku realnych możliwości wykonywania obowiązków z nią związanych w dłuższym okresie w sposób ciągły. Wprawdzie w okresie od 1 września 2014 roku do dnia poprzedzającego dzień porodu tj.(...)nie przebywała na zwolnieniu lekarskim, nie wykazała jednak, że tym okresie podejmowała jakiekolwiek czynności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W ocenie Sądu Okręgowego zgłoszenie wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych z tytułu działalności gospodarczej miało na celu jedynie umożliwienie skorzystania z wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego związanych
z macierzyństwem. Podjęte w krótkim okresie od 1 czerwca do 3 czerwca 2014 roku formy aktywności zawodowej miały co najwyżej charakter okazjonalny. Zaznaczyć przy tym należy że zadeklarowanie wysokiej podstawy wymiaru składek było nieuzasadnione ekonomicznie, w sytuacji gdy, odwołująca się miała prawo do znacznie niższej preferencyjnej składki na ubezpieczenie społeczne (od podstawy wymiaru równej 30% minimalnego wynagrodzenia).

W ocenie Sądu Okręgowego powyższe fakty świadczą o tym, iż wnioskodawczyni w rzeczywistości nie prowadziła działalności gospodarczej, a jedynie podjęła czynności pozorujące ją i mające na celu uzyskanie świadczeń
z ubezpieczenia społecznego związanych z macierzyństwem. W konsekwencji nie zostały spełnione ustawowe przesłanki objęcia ubezpieczeniem społecznym, wynikające z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 11 ust. 2 i art. 12 ust 1 cyt. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z tych względów i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawczyni zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1) obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej u.s.d.g.) polegającą na przyjęciu, że P. Z. w rzeczywistości nie prowadziła działalności gospodarczej, a jedynie podjęła czynności pozorujące ją i mające na celu uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia związanych z macierzyństwem, w sytuacji gdy wykonywała działalność w sposób zorganizowany i ciągły, a zatem wypełniając dyspozycję przytoczonego artykułu, ponadto działalność miała charakter zarobkowy o czym świadczą dokumenty w aktach sprawy odnośnie uzyskania dochodu w wysokości 51 737,58 zł w 2014 r.;

2) obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 8 ust. 6 pkt. 1 oraz art. 13 pkt. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej u.s.u.s.) polegającą na uznaniu, że czynnik osobistości wykonywania pracy jest wiodący dla ustalenia czy prowadzona jest działalność gospodarcza, a co za tym idzie przyjęciu, że P. Z. nie podlegała ubezpieczeniom społecznym, gdyż w ocenie Sądu nie nastąpiło rzeczywiste rozpoczęcie działalności, w sytuacji gdy decydujące znaczenie ma cecha polegająca na uczestnictwie w obrocie gospodarczym, zawodowy charakter tej działalności, powtarzalność podejmowanych działań i ukierunkowanie na reguły racjonalnego gospodarowania oraz przepisy niniejszej ustawy posługują się terminem "osoba prowadząca pozarolniczą działalność", zatem przedsiębiorca nie musi wykonywać świadczeń osobiście, mając na uwadze niniejszy stan faktyczny należy uznać, że P. Z. pomimo niepodejmowania czynności osobiście, prowadziła działalność gospodarczą i podlegała ubezpieczeniom społecznym;

3) obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 u.s.u.s. polegającą na nieuwzględnieniu prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa we wskazanym przepisie, jako przesłanki podlegania ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu od 01 czerwca 2014 r., poprzez uznanie, że P. Z. nie może zostać sklasyfikowania jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, a co za tym idzie nie może podlegać wskazanym rodzajom ubezpieczeniom, podczas gdy powyższe ustalenia są sprzeczne z przedstawionym w sprawie stanem faktycznym;

4) obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 11 ust 2. u.s.u.s. polegającą na nieuwzględnieniu prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w wskazanym przepisie, jako przesłanki podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 czerwca 2014 r., poprzez uznanie, że P. Z. nie może zostać sklasyfikowania jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, a co za tym idzie nie może podlegać wskazanemu rodzajowi ubezpieczenia, podczas gdy powyższe ustalenia są sprzeczne z przedstawionym w sprawie stanem faktycznym;

5) obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 20 ust. 1 i 3 u.s.u.s. polegającą na przyjęciu, że wysokość zadeklarowanych składek jest związana z faktycznie osiąganym przychodem i jego wysokością, przyjmując że ’’zadeklarowanie wysokiej podstawy wymiaru składek było nieuzasadnione ekonomicznie", w przypadku gdy przepis ustala górną granicę możliwej wysokości zadeklarowanych składek i obowiązek istnienia tytułu ubezpieczenia, które to przesłanki zostały spełnione przez P. Z., pozostawiając tym samym całkowitą dowolność co do określenia podstawy wymiary składek płatnikowi;

6) obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 2a ust. 1 i 2 pkt 3 u.s.u.s. polegającą na dobrowolnym uznaniu, że P. Z. - pomimo opłacenia zadeklarowanych składek, których wysokość mogła ustalić samodzielnie nie przekraczając górnej granicy - nie przysługuje świadczenie w wysokości odpowiadającej zadeklarowanym składkom z naruszeniem zasady równego traktowania ubezpieczonych wynikającej z tegoż przepisu;

7) naruszenie przepisów postępowania cywilnego mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art 233 § 1 k.p.c. polegające na:

- nieobdarzeniu przymiotem wiarygodności fragmentów zeznań Ubezpieczonej oraz świadków w zakresie uznania, że celem przekazania skarżącej udziałów w Spółce(...) i zgłoszenia rozpoczęcia prowadzenia działalności było jej faktyczne wykonywanie z uwagi na fakt, że przed rozpoczęciem działalności przebywała na zwolnieniach lekarskich z powodu zagrożenia ciąży i w tej sytuaqi trudno przepuszczać, aby nie zdawała sobie sprawy, iż nie będzie w stanie prowadzić działalności gospodarczej, w sytuacji gdy między rozpoczęciem działalności gospodarczej tj. 01 czerwca 2014 r. a datą zawarcia umowy, w której mowa o przyjęciu w przyszłości udziałów w wysokości 80 % - 01 lutego 2014 r. oraz uchwały w przedmiocie przekazania udziałów z dniem 01 czerwca 2014 r. - 28 lutego 2014 r., minęło ponad trzy miesiące, czyli był to okres umożliwiający zdobycie zaufania klientów w związku z prawidłowym prowadzeniem ich spraw przez przedsiębiorcę P. Z., zatem biorąc pod uwagę, że czynnik osobistości nie jest wiodący dla ustalenia faktycznego prowadzenia działalności oraz, że od 3 marca 2014 r. przebywała na zwolnieniach, a tj. przed podjęciem uchwały, Sąd dokonał dowolnej a nie swobodnej oceny dowodu poprzez nieuwzględnienie całokształtu okoliczności ujawnionych w niniejszej sprawie w odniesieniu do obdarzenia przymiotem wiarygodności fragmentów zeznań Ubezpieczonej oraz świadków w/w zakresie, które odnosiły się do rozpoczęcia działalności z dniem 01 czerwca 2014 r., przy zważeniu, że przedsiębiorca nie musi wykonywać świadczeń osobiście;

- dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów w zakresie przyjęcia, że P. Z. nie przyczyniła się bezpośrednio do osiągnięcia przychodu, a to z kolei przemawia za przyjęciem, że nie prowadziła działalności gospodarczej, w sytuacji gdy świadek D. G. zeznała, że była zatrudniona przez P. Z., zatem wykonywała czynności w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej przez P. Z., wobec tego potwierdziła, że działalność była wykonywana i ryzyko zysku lub straty ponosiła Ubezpieczona;

- dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie, że przedłożone przez P. Z. faktury rozliczenia się z klientami za wykonywane usługi, które podpisała, nie wskazują na prowadzenie działalności, ale jedynie na tworzenie dowodów na potrzeby wniesionego odwołania, w sytuacji gdy P. Z. przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z zagrożeniem ciąży, tak więc nie mogła osobiście świadczyć usług w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej; co^ kolei nie jest koniecznym warunkiem do prowadzenia działalności gospodarczej, ponadto Sąd nie uwzględnił okoliczności, że P. Z. prowadzi działalności gospodarczą do dnia dzisiejszego;

- dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny dowodu poprzez przyjęcie, że zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej miało na celu jedynie umożliwienie skorzystania z wysokich świadczeń z ubezpieczenie społecznego, o czym przemawiała także okoliczność, że w okresie od 01 września 2014 r. do 17 października 2014 r., nie przebywała na zwolnieniu lekarskim, Ubezpieczona nie wykazała, że w tym okresie podejmowała jakiekolwiek czynności związane z prowadzeniem działalności, w sytuacji gdy prowadzenie działalności można ograniczyć się do czynności zarządczych i organizacyjnych, które nie muszą być udokumentowane;

- wewnętrznie sprzecznej ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie - z jednej strony sąd po analizie materiału dowodowego stwierdza, że P. Z. nie miała zamiaru prowadzenia działalności gospodarczej, a jedynie podjęła pozorne czynności w celu uzyskania świadczeń, a z drugiej - że jej formy aktywności zawodowej miały charakter co najwyżej okazjonalny - co czyni niemożliwym podjęcie polemiki z treścią uzasadnienia, wobec niejednoznaczności jego motywów.

Ponadto pełnomocnik wnioskodawczyni wnosiła o dopuszczenie
i przeprowadzenie dowodu zeznań świadków J. A. i M. W. na okoliczność tego, że świadkowie współpracowali z przedsiębiorcą P. Z., tym samym faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej przez P. Z. od 01 czerwca 2014 r., do dnia dzisiejszego. Wskazała, że zgłoszenie w/w wniosku dowodowego na etapie powstępowania odwoławczego nie jest spóźnione, a podyktowane stanowiskiem sądu I instancji, który nie obdarzył przymiotem wiarygodności dowodów z dokumentów dołączonych do akt sprawy, tj. faktur za usługi księgowe podczas wyrokowania, a które w ocenie Ubezpieczonej były dowodem niespornym na okoliczność prowadzenia działalności gospodarczej. Zatem zważając na powyższe oraz na fakt, że Ubezpieczona w I instancji nie była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, uwzględniając brzmienie art. 381 k.p.c., przedmiotowe dowody w postaci zeznań świadków winny zostać dopuszczone.

Podnosząc powyższe zarzuty, apelująca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie, że P. Z. podlega od 1 czerwca 2014 r., obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu, a także dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Nadto wniosła o zasądzenie kosztów postępowania wg norm prawem przepisanych.

W obszernym uzasadnieniu apelacji skarżąca przedstawiła argumentację na poparcie stawianych zarzutów.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik organu rentowego wnosił o jej oddalenie oraz oddalenie wniosku dowodowego zawartego w apelacji.

W ocenie pozwanego Sąd Okręgowy prawidłowo stwierdził brak podstaw do objęcia wnioskodawczyni ubezpieczeniami społecznymi, gdyż nie doszło do faktycznego prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik pozwanego, będący radcą prawnym, wnosił o zasądzenie kosztów postepowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny oddalił wnioski dowodowe zawarte w apelacji uznając, że wnioskodawczyni mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Zasadą jest wyczerpanie w pełni postępowania dowodowego przed sądem I instancji, który dokonuje oceny dowodów, ustala stan faktyczny i wydaje rozstrzygnięcie, mając na uwadze całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie. Sąd II instancji pełni funkcję kontrolną, badając czy zaskarżony wyrok jest prawidłowy, zgodny
z obowiązującymi przepisami. Dopuszczenie dowodów przez sąd II instancji może nastąpić wówczas, gdy, stosownie do treści art. 381 k.p.c., strona nie mogła ich powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. W ocenie Sądu Apelacyjnego taka sytuacja w sprawie niniejszej nie występuje. Skarżąca złożyła odwołanie od decyzji kwestionującej fakt prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, zatem dla udowodnienia przeciwnych okoliczności winna była przedstawić wszystkie dowody w postępowaniu przed Sądem Okręgowym – stosownie do treści art. 232 k.p.c. Taką świadomość wnioskodawczyni z pewnością miała, gdyż jest z wykształcenia prawnikiem a nadto toczyła już spór sądowy
z organem rentowym. Tym samym zarówno teoretycznie jak i praktycznie jest obeznana z procedurą postępowania cywilnego. Zgłoszenie przez nią dowodów dopiero na etapie postępowania apelacyjnego jest zatem spóźnione
i nieusprawiedliwione żadnymi zasługującymi na uwzględnienie okolicznościami. Powyższe legło u podstaw oddalenia przez Sąd Apelacyjny wniosku zawartego
w apelacji.

Opierając się na ustaleniach faktycznych jak i rozważaniach prawnych poczynionych przez Sąd I instancji Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie. Sąd Apelacyjny akceptuje w całości ustalenia faktyczne jak i wywody prawne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, zatem nie zachodzi konieczność ich powtarzania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1998 r. II CKN 923/97, OSNC 1999/3/60).

Zarzuty apelacji nie są trafne. Przede wszystkim Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Dokonana przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków
z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu jest sprzeczne z doświadczeniem życiowym. Taka sytuacja w sprawie niniejszej nie występuje.

Sąd Okręgowy nie obdarzył wiarą zeznań wnioskodawczyni i zainteresowanych we fragmentach w których wskazali, że celem przekazania udziałów skarżącej
i zgłoszenia prowadzonej przez nią działalności w ramach spółki cywilnej do ewidencji działalności gospodarczej było jej faktyczne wykonywanie. Sąd miał na uwadze fakt, że uprzednio skarżąca była zatrudniona w ramach umowy o pracę, która to umowę rozwiązała po tym jak organ rentowy zakwestionował ustaloną w umowie podstawę wymiaru składek. Nadto korzystała ona z częstych zwolnień lekarskich zaś w okresach przerw podejmowała okazjonalnie pojedyncze czynności. Nie uznał Sąd Okręgowy za przekonujące zeznań wspólników, że o faktycznym wykonywaniu przez skarżącą działalności świadczy uzyskany w czerwcu 2014 roku przychód, gdyż
z materiału dowodowego nie wynika aby wnioskodawczyni przyczyniła się do jego osiągnięcia.

Przedstawiona przez Sąd Okręgowy ocena dowodów jest logiczna
i przekonująca. Nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu, chyba że strona jednocześnie wykaże, iż ocena dowodów przyjęta przez sąd za podstawę rozstrzygnięcia przekracza granice swobodnej oceny dowodów (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00 – OSNC 2000, z. 10, poz. 189 oraz z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99 – OSNP 2000, nr 19, poz. 732). Apelujący przestawił własną ocenę materiału dowodowego ale nie wykazał aby Sąd Okręgowy przekroczył zasadę swobodnej oceny dowodów.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy ustalił prawidłowo ustalił stan faktyczny, w zgodzie z zebranym i prawidłowo ocenionym materiałem dowodowym.

Wszystkie podnoszone przez apelującą zarzuty naruszenia prawa materialnego sprowadzają się do tezy, że Sąd Okręgowy wbrew przytoczonym przez apelującą przepisom nie uznał, że wnioskodawczyni prowadziła działalność gospodarczą
w ramach spółki a co za tym idzie, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym – obowiązkowym i dobrowolnemu chorobowemu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zarzuty te nie są trafne.

W świetle art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 1829) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa (…) a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. W przypadku czynności podejmowanych przez wnioskodawczynię trudno mówić o ich zorganizowaniu i ciągłym wykonywaniu.

Skarżąca rozwiązała stosunek pracy z dniem 31 maja 2014 r, przy czym do dnia 29 maja 2014 r. była niezdolna do pracy. W dniu 1 czerwca 2014 r. stała się wspólnikiem spółki cywilnej (...) a od dnia 4 czerwca 2014 roku była nadal niezdolna do pracy. Przerwa w korzystaniu ze zwolnienia lekarskiego nie była spowodowana odzyskaniem zdolności do pracy na 3 dni ale faktem niestawienia się wnioskodawczyni do lekarza, bezpośrednio po upływie zwolnienia lekarskiego (informacja lekarza leczącego, której skarżąca nie zakwestionowała). Podobna sytuacja miała miejsce po upływie zwolnienia lekarskiego w dniu 2 lipca 2014 r. (kolejne zwolnienie – od 8 lipca 2014 r.)

W ciągu tych 3 dni pomiędzy zwolnieniem lekarskim w czerwcu 2014 r. wnioskodawczyni zawarła umowę zlecenia z D. G. i podpisała 2 faktury. Podjęła zatem okazjonalnie niewiele czynności, które w istocie zmierzały wyłącznie do uprawdopodobnienia, że działalność gospodarcza jest faktycznie przez nią prowadzona. Stan zdrowia wnioskodawczyni wskazywał na stałe zagrożenie przedwczesnym porodem, jednakże odmówiła korzystania ze zwolnienia lekarskiego od 3 września 2014 r., mimo istnienia niezdolności do pracy. Skarżąca nie udowodniła aby we wrześniu do dnia porodu ((...)) wykonywała jakiekolwiek czynności w ramach spółki. W działaniach podejmowanych przez skarżącą trudno dopatrzeć się ich powtarzalności, ciągłości i zorganizowania a zatem nie można mówić o prowadzeniu przez nią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 cyt. ustawy.

Sąd Apelacyjny podziela w pełni pogląd Sądu Najwyższego wyrażony
w wyroku z dnia 16 stycznia 2014 r. I UK 235/13LEX nr 1444493, w świetle którego ciągłość w działalności gospodarczej ma dwa aspekty. Pierwszy to powtarzalność czynności, pozwalająca na odróżnienie działalności gospodarczej od jednostkowej umowy o dzieło lub zlecenia albo umowy o świadczenie usługi, które same w sobie nie składają się jeszcze na działalność gospodarczą, zaś drugi aspekt, wynikający zresztą z pierwszego, to zamiar niekrótkiego prowadzenia działalności gospodarczej. Czynności podjęte przez wnioskodawczynię to jednorazowe czynności nieskładające się na ciąg działań i nieświadczące o prowadzeniu działalności gospodarczej w ramach spółki.

Brak którejkolwiek z cech działalności gospodarczej, wymienionych w ustawie oznacza, że podejmowane czynności nie stanowią o prowadzeniu działalności gospodarczej. Dodać należy, że ocena, czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana, nie jest dokonywana wyłącznie w oparciu o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Decydujący jest bowiem fakt jej rzeczywistego wykonywania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2011 r. III UK 43/11 LEX nr 1365701).

Nie bez znaczenia pozostaje w sprawie fakt, że skarżąca stała się wspólnikiem spółki i rozwiązała umowę o pracę po tym, jak organ rentowy zakwestionował podstawę wymiaru składek wynikającą z umowy o pracę. Dążąc do uzyskania wysokiej podstawy wymiaru świadczeń skarżąca przystąpiła zatem do spółki, deklarując wysoką podstawę wymiaru składek. Działanie skarżącej nie było zatem nakierowane na wykonywanie działalności gospodarczej, do której prowadzenia była wówczas niezdolna (informacja lekarza leczącego skarżącą) ale do uzyskania wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia art. 8 ust. 6 pkt 1 i art. 13 ust. 4 cyt. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W świetle powyższych przepisów za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej (…) lub innych przepisów szczególnych. Przepis powyższy wyraźnie odsyła do przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Dla oceny czy ubezpieczony faktycznie podjął i prowadził działalność gospodarczą konieczne jest zatem zbadanie czy spełnił przesłanki charakterystyczne dla działalności gospodarczej tj. ciągłość jej wykonywania i zorganizowanie. Jak wskazano powyżej przesłanek tych skarżąca nie spełniła.

W świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 oraz art. 11 ust. 2 cyt. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie chorobowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Z prawidłowych ustaleń i trafnych wywodów Sądu Okręgowego wynika, że wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów cyt. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej a zatem nie podlega ubezpieczeniom społecznym, wskazanym w decyzji organu rentowego. Podnoszona przez apelującą argumentacja stanowi jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami i wywodami Sądu Okręgowego.

Skoro skarżąca nie wykonywała działalności gospodarczej to ustosunkowywanie się do zarzutów dotyczących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest bezprzedmiotowe.

Mając powyższe względy na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

Organ rentowy jest stroną wygrywającą sprawę, zatem wnioskodawczyni na mocy art. 98 § 1 k.p.c. winna zwrócić poniesione przez pozwanego koszty postępowania apelacyjnego tj. koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1800 zł. Zasądzając koszty procesu Sąd Apelacyjny miał na uwadze treść § 2 pkt 4 i § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804).